وحی از دیدگاه شهید مطهری و نصر حامد ابوزید

درباره ی ماهیت وحی دو دیدگاه متفاوت وجود دارد: 1- دیدگاه گزاره ای که براساس آن وحی مجموعه ای از حقایق است که در احکام یا قضایا بیان گردیده است. 2- دیدگاه تجربه ی دینی که براساس آن، وحی آموزه ای الهی نیست، بلکه تفسیر تجلّی باطنی و ترجمان تجربه ی دینی پیامبر است. این دیدگاه بر مواجهه ی پیامبر با خدا تأکید می کند و سرشت وحی را همین مواجهه می داند. شهید مطهری معتقد است پیامبر(ص) در فرایند وحی دارای صعود و نزول می باشد. پیامبر در حالت صعود روح، حقایق و پیام هایی را از جانب خدا دریافت می کند، آنگاه این حقایق در مراتب وجود پیامبر تنزّل کرده و به شکل امری حسی درمی آیند و معنای نزول وحی همین است. وی الفاظ و معانی قرآن را الهی و وحیانی می داند. در مقابل ابوزید وحی را فاقد سرشت زبانی می داند، پیامبر معنا را از جبرئیل دریافت کرده، به آن صورت زبانی می بخشد. وی می گوید کلام الله به پیامبر وحی شده است؛ اما آنکه از کلام الله تعبیر می کند و به آن ساخت عربی می دهد پیامبر است. در این نوشتار سعی گردیده دیدگاه های شهید مطهری و نصرحامد ابوزید در مسائلی مانند ماهیت وحی، نقش پیامبر در فرایند وحی، رابطه ی وحی با واقعیت و فرهنگ زمانه، و شباهت ها و تفاوت های دیدگاه های ایشان، مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد.