قرنطینه های ایران در اواخر دوره ی قاجار و اوایل دوره ی پهلوی

قرنطینه، به عنوان یکی از راه های جلوگیری از شیوع بیماری، همواره از قدیم مورد توجه کشور های درگیر در امرتجارت بود. در کشور ما هم قرنطینه از قبل مورد توجه واقع گشته بود ولی هیچ گاه به صورت علمی، موثر و کارآمد، اجرا نشده بود. این ناکارآمدی دلایل مختلفی داشت. ایجاد قرنطینه در ایران با شیوه ی حکومت آن روز و نگرش مردم نسبت به چنین پدیده های جدیدی مشکلات زیادی را پیش روی مردم و مسؤولان حکومت قرار می داد.یکی از کشورهایی که به دلایل گوناگون، تمایل به ایجاد قرنطینه در مرزهای ایران، به خصوص در بنادر خلیج فارس داشت، امپراتوری بریتانیا بود. حجم فراوان مبادلات تجاری بین ایران و انگلیس و نزدیکی و هم مرزی ایران با کشور هندوستان که نبض اقتصادی بریتانیا بود، هم چنین اهداف توسعه طلبانه و رقابت با دولت روس، از جمله دلایل علاقه ی این کشور به ایجاد قرنطینه و جلوگیری از شیوع بیماری های همه گیر، هم چون وبا و طاعون، در بنادر جنوبی ایران بود.در این مقاله سعی بر این است که ضمن تعریف قرنطینه، به صورت اجمال به تاریخچه و لزوم اجرای آن در ایران پرداخته و سپس با تکیه بر اسناد و منابع، به بررسی مشکلاتی که بر سر راه اجرای آن وجود داشت بپردازیم. در قسمت پایانی این نوشتار به بررسی اقدامات ایران و انگلیس در ایجاد قرنطینه در بنادر جنوبی ایران پرداخته و بیان خواهد شد که چگونه ناکارآمدی دولت ایران در اجرای مقررات قرنطینه و اداره ی آن ها، زمینه ساز نفوذ و دخالت دول استعمارگر آن زمان در مرزهای ایران شد.