مقایسه اختلالات خواب در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی جنگ

چکیده   هدف : محرومیت از خواب منجر به اثرات جسمی و روانی متعدد و بلند مدت می گردد . رزمندگانی که در جنگ حضور می یابند، اختلالات و محرومیت از خواب را در طی حضور در جبهه و به طور شایع پس از اتمام جنگ گزارش می نمایند ولی هنوز تحقیقات گسترده ایی در مورد این اختلالات در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی و تفاوت احتمالی مشکلات آنها انجام نشده است لذا این مطالعه با هدف کلی تعیین و مقایسه اختلالات خواب در جانبازان شیمیایی و غیر شیمیایی جنگ تحمیلی انجام شده است .   مواد و روش ها : در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 95 نفر از جانبازان شیمیایی و 95 نفر از جانبازان غیر شیمیایی توسط نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شدند و از نظر سن، مدت حضور در جبهه، درصد صدمات، سواد، وضعیت ازدواج و ... به روش همسان سازی گروهی، همگون شدند . ابزار انجام پژوهش پرسشنامه ایی شامل دو قسمت اطلاعات دموگرافیک و 5 جمله مربوط به اختلالات خواب می باشد که از مقیاس استاندارد می سی سی پی مربوط به جنگ استخراج شده است . داده ها توسط امار توصیفی و استنباطی ( آزمون کای دو و ضریب همبستگی پیرسون ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .   یافته ها : یافته ها نشان داد که در مورد اشکال در بخواب رفتن، اختلاف معنی داری بین دو گروه از نظرراحت بخواب رفتن (04. 0 p= ) و ترس از شروع خوابیدن (03. 0 p= ) وجود داشت که مبین مشکلات بیشتر جانبازان شیمیایی بود . در مورد کابوسهای شبانه تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود نداشت . در مورد اشکال در تداوم خواب تفاوت معنی داری بین دو گروه بود (04. 0 p= ). ضمناً همبستگی معنی داری بین طول مدت حضور در جبهه (55. 0 r= ( و در صد مجروح شدن (55. 0 r= ( با کابوسهای شبانه در مورد وقایع واقعی در جانبازان شیمیایی وجود داشت . بین بیماریهای جسمی همراه، سوء مصرف مواد با اشکال در تداوم خواب در دو گروه تفاوت معنی داری بدست آمد .   نتیجه گیری : نظر به اینکه اختلالات خواب هم در جانبازان غیر شیمیایی و هم به شکل شدیدتر در جانبازان شیمیایی وجود دارد، انجام مداخلات مشاوره ای، مراقبتی و بهداشتی جهت رفع مشکلات آنان ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد     کلید واژه : اختلالات خواب، جانبازان شیمیایی، جانبازان غیر شیمیایی , جنگ