اثرات حشره‌کش‌های پیری‌پروکسی‌فن، بوپروفزین و فنپروپاترین روی شاخص‌های رشدجمعیت سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hom.: Aleyrodidae)

با استفاده از سم شناسی دموگرافیک، اثرات سموم بوپروفزین، پیری پروکسی فن(تنظیم کنند‌ه‌های رشد حشرات) و سم پیرتروئیدی فنپروپاترین روی سفید بالک گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین شاخص‌های رشد جمعیت، قفس‌های برگی روی برگ لوبیا که قبلاً در غلظت زیر کشنده محلولهای سمی غوطه‌ور شده بودند، قرار داده شد و یک حشره ماده به همراه دو حشره نر داخل هر قفس رها سازی شد و نتاج حاصله تا آخر عمر پرورش داده شد تا پارامترهائی چون نرخ ذاتی افزایش جمعیت، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت، نرخ ذاتی تولد، نرخ خالص و ناخالص تولید مثل و سایر پارامترها مورد ارزیابی قرار گیرد. آزمایش‌ها در شرایط دمایی ?C 1± 26، رطوبت نسبی% 5 ±60 و دوره نوری 16 ساعت روشنائی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (تعداد ماده‌های اضافه شده به جمعیت به ازای یک ماده در هر روز) در شاهد و تیمارهای پیری پروکسی فن، بوپروفزین و فنپروپاترین به ترتیب 122/0، 0867/0، 0759/0 و 0759/0 بود که این مقادیر در مقایسه با شاهد به ترتیب 29، 38 و 38 درصد کاهش نشان دادند. در تیمارهای شاهد، پیری پروکسی فن، بوپروفزین و فنپروپاترین نرخ خالص تولید مثل (تعداد نتاج ماده جایگزین شده به ازای هر فرد در یک نسل) به ترتیب 4/24، 6/9، 3/7 و 9/6 عدد و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت به ترتیب 68/5، 99/7، 13/9 و 12/9 روز بود. سایر پارامترهای رشد جمعیت نیز در اثر سموم مورد استفاده کاهش نشان دادند. بررسی تاثیر سموم روی پارامترهای بیولوژیک نشان داد که هرچند سموم پیری پروکسی فن و بوپروفزین روی حشرات کامل اثر کشندگی مستقیم ندارند ولی حشرات در معرض قرار گرفته تقریبا تا 8 روز تخم‌های نابارور می‌گذارند. در حالی که سم فنپروپاترین از طریق مرگ و میرحشرات کامل و کاهش طول عمر بر روی حشره تاثیر می‌گذارد. لذا می‌توان نتیجه‌گیری نمود که سموم پیری پروکسی فن و بوپروفزین می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای کنترل آفت در قالب برنامه مدیریت تلفیقی آفات باشند.