اثربخشی برنامه آموزش مبتنی بر خود تنظیمی، ذهن‌آگاهی و مدیریت زمان بر کاهش تعلل‌ورزی و افزایش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه

تعلل‌ورزی تحصیلی پدیده‌ای رایج در بین دانش‌آموزان است. تعلل‌ورزی با عوامل مختلف فردی و محیطی ارتباط دارد و به پیامدهای تحصیلی و عاطفی منجر می‌شود. پژوهش حاضر به‌منظور استخراج مؤلفه‌های تعلل‌ورزی از تجارب بی‌واسطه دانش‌آموزان، تدوین و اجرای برنامه‏ی آموزشی در جهت ارزیابی اثربخشی آن بر تعلل‏ورزی و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان انجام شد. طرح مطالعه‏ی فعلی از نوع ترکیبی کیفی- کمّی بود. 30 نفر از دانش‏آموزان پایه‏ی سوم متوسطه به روش نمونه‏گیری هدف‏مند برای مشارکت در مرحله‏ی کیفی و 64 نفر از دانش‏آموزان همین پایه در سال 96-95 به‏عنوان آزمودنی در مرحله‏ی کمّی به صورت خوشه‏ای چند مرحله‏ای برای گروه‏های آزمایش و گواه انتخاب شدند. برای جمع‏آوری اطلاعات کیفی از مصاحبه‏های نیمه‏سازمان‏یافته و در مرحله‏ی کمّی از پرسشنامه محقق‏ساخته تعلل‏ورزی و نتایج آزمون‏های هماهنگ پیشرفت تحصیلی استفاده شد. نتایج مصاحبه‌های نیمه‌سازمان یافته 12 مضمون اصلی مرتبط با تعلل‌ورزی را مشخص ساخت. تهیه محتوای برنامه‌ی آموزشی بر اساس مضامین استخراج شده صورت گرفت. نتیجه‏ی تحلیل کوواریانس نشان داد که اجرای مداخله‏ی آموزشی بر کاهش تعلل‏ورزی و افزایش پیشرفت تحصیلی مؤثر بوده است. یافته‌های پژوهش به‌طور کلی نشان داد که می‏توان از بسته‏ی آموزشی طراحی شده برای کاهش گرایش به تعلل‏ورزی در دانش‏آموزان استفاده نمود.