اثر ضدقارچی عصاره گیاه خوشاریزه بر تعدادی از درماتوفیت‌های شایع

مقدمه: با افزایش روز افزون مصرف گیاهان دارویی در درمان طبی، این شاخه از طب مکمل، جایگاه ویژه‌ای در درمان بیماری‌ها پیدا کرده است. برخی گیاهان در طب سنتی مردم مصرف دارند، ولی هنوز مورد توجه شایسته‌ای قرار نگرفته‌اند که یکی از این گیاهان خوشاریزه یاEchinophora platyloba است. با توجه به مصرف سنتی این گیاه در مواد غذایی جهت جلوگیری از کپک زدن، برآن شدیم که میزان کشندگی عصاره گیاه خوشاریزه در برابرتعدادی از درماتوفیت‌های پوستی را مورد بررسی قرار دهیم. روش بررسی: از گیاه چیده شده در فصل رویش، به روش پرکولاسیون، عصاره هیدروالکلی به دست آمد که رقت صفر میلی‌گرم در میلی‌لیتر به عنوان کنترل و نیز رقت‌های 35، 50، 150 و 250 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر از آن تهیه شد. قارچ‌های مورد مطالعه، پس از کشت (به روش Agar Dilution Method)، در مجاورت رقت‌های فوق قرار گرفتند و پس از 21 روز محیط کشت رؤیت و نتایج ثبت گردید. نتایج: تمام قارچ‌ها در لوله کنترل رشد کردند. تریکوفیتون شوئن‌لاینی و تریکوفیتون وروکوزوم در تمام رقت‌ها حساس بوده و رشد نکردند. تریکوفیتون روبروم و میکروسپوروم ژیپسئوم در همه رقت‌ها مقاوم بوده و رشد داشتند. تریکوفیتون منتاگروفایتیس، میکروسپوروم کانیس و اپیدرموفیتون فلوکوزوم فقط در رقـت 250 میلـی‌گـرم در میلـی‌لیتـر حـساس و در بقیـه رقت‌ها مقاوم بودند. تریکوفیتون ویولاسئوم در رقت‌های 35 و 50 مقاوم ولی با افزایش غلظت عصاره در 150 و 250 میلی‌گرم در میلی‌لیتر حساس بود. نتیجه‌گیری: با توجه به غلظت‌های تهیه شده، عملاً رقت 35، 50 و 150 میلی‌گرم در میلی‌لیتر از نظر عملی کاربرد دارد. لذا می‌توان از این گیاه در غلظت یاد شده علیه درماتوفیت‌های تریکوفیتون شوئن لاینی و وروکوزوم به نحو مطلوب استفاده کرد. در مورد تریکوفیتون منتاگروفایتیس، میکروسپوروم کانیس و اپیدرموفیتون فلوکوزوم بسته به شرایط بیمار و شدت عفونت قابل استفاده می‌باشد. ولی عصاره در برابر تریکوفیتون روبروم و میکروسپوروم ژیپسئوم احتمالاً قابل استفاده نمی‌باشد.