ارزیابی اثربخشی طرح نیکوکارانۀ ساخت 507 دستگاه آغل، برای زلزلهزدگان 19 روستا از توابع شهرستان ثلاث باباجانی استان کرمانشاه

دام در زندگی مردم روستایی تاثیری حیاتی دارد که از آن جمله می‌توان به تامین درآمد از طریق فروش گوشت یا محصولات جانبی، امنیت غذایی، شخم‌زنی، تامین کود برای افزایش باروری خاک، و ابزار سرمایه‌گذاری اشاره کرد. در نواحی روستایی، سوانح طبیعی هم‌چون زلزله با آسیب به زیرساخت‌های نگهداری دام و به تبع آن خود دام‌ها معیشت و اشتغال مردم محلی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند و امکان بازیابی را دشوار می‌سازند. لذا طرح‌های بازسازی در نواحی روستایی باید الزاما موضوعات پیرامون دام را نیز مدنظر قرار دهند. با این حال، مطالعات صورت گرفته در کشور در زمینه تجارب کمک‌رسانی و بازسازی مناطق زلزله‌زده گواه آن است که به این موضوع کمتر توجه شده است. برای اولین بار در کشور و پس از زلزله کرمانشاه یک نیکوکار برای زلزله‌زدگان 19 روستا از توابع شهرستان ثلاث باباجانی استان کرمانشاه 507 دستگاه آغل ساخت. پژوهش حاضر، ضمن معرفی ابعاد مختلف این طرح، اثربخشی آن را با استفاده از روش ارزیابی هدف-محور مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاکی از آن هستند که تنها 62 درصد از کل آغل‌های ساخته‌شده به‌عنوان جایگاه دام (یعنی کاربری هدف) مورد استفاده قرار گرفته‌اند و مابقی به‌دلایل مختلف به مسکن، انبار علوفه، و انبار اموال تغییر کاربری یافته و در معدودی موارد نیز بلااستفاده باقی مانده‌اند. در واقع، طرح مزبور تا 62 درصد اثربخشی (تامین شرایطی برای حفظ اشتغال و معیشت روستائیان زلزله‌زده) داشته است. با این حال، نتایج نشان می‌دهد که مشخصات فنی ساختمان آغل طراحی‌شده با شرایط اقلیمی منطقه و نیازمندی‌های کاربران نهایی به‌طور کامل منطبق نبوده و روستائیان برای آن‌که بتوانند به‌طور موثری از آن‌ها بهره‌برداری کنند، تغییرات متعددی در ساختمان آغل اعمال کرده‌اند. گذشته از آن، به تفکیک نقش‌های جنسیتی در وظایف مربوط به نگهداری دام در نواحی روستایی توجه نشده است. در هر حال، تجارب این طرح، می‌تواند به عنوان یک دستاورد ارزشمند در زمینه بازسازی مناطق روستایی زلزله‌زده مورد استفاده قرار گیرد.