ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی بر تغذیه آب زیرزمینی در آبخوان چندلایه

فعالیت‌های انسانی با تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدروژئولوژیک را تحت تاثیر قرار داده است. در این مقاله تاثیر تغییرات تاریخی کاربری اراضی بر میزان تغذیه هر یک از لایه‌های آزاد و تحت‌فشار آبخوان استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور از نقشه‌های کاربری اراضی سال‌های 1363، 1384 و 1392 استفاده شد. همچنین به منظور ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی بر پتانسیل تولید رواناب و تغذیه مستقیم آب زیرزمینی از روش SCS استفاده شد. جنگل‌زدایی در مناطق کوهستانی و شهرسازی در محدوده دشت از مهمترین تغییرات کاربری اراضی موثر بر آبخوان های آزاد و تحت فشار بوده اند. بر اساس نتایج سطح پوشش جنگل و مرتع در مناطق کوهستانی به ترتیب 7/‏8 و 4 درصد کاهش یافته و تماماً به زمین‌های کشاورزی اضافه شده است. تاثیر تغییر کاربری اراضی بر تغذیه آب زیرزمینی بیشتر از تولید رواناب بوده و سفره تحت‌فشار بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته است. این تاثیر در طول 30 سال اخیر منجر به کاهشی به ترتیب معادل 12/‏18 و 40/‏12 درصد از تغذیه سفره‌های تحت‌فشار و آزاد و افزایش به ترتیب معادل  14/‏14 و 23/‏4 درصدی پتانسیل تولید رواناب در سطوح تغذیه­ای این سفره‌ها شده است.