ارزیابی رابطة درصد عددی و وزنی سن‌زدگی در دانه‌های گندم توسط Eurygaster integriceps

یکی از زیان‌‌های عمدة سن معمولی گندم Eurygaster integriceps، اثرات مخرب آن بر کیفیت دانة گندم است که به صورت درصد سن‌زدگی دانه‌‌ها بیان می‌‌شود. پوره‌‌ها و حشرة کامل سن با فرو بردن قطعات دهانی خود در دانه و انتقال آنزیم‌‌های بزاقی به درون آن سبب می‌‌شوند که گلوتن دانة گندم تجزیه شود. بدنبال آن کیفیت خمیر و خواص نانوایی آن کاهش می‌یابد. درصد سن‌‌زدگی دانه‌‌ها به دو روش عددی و وزنی محاسبه می‌‌شود. در این بررسی، آزمایشی برای مقایسه و رابطة میان این دو روش انجام شد. تعداد 225 نمونة ده‌گرمی از نمونه‌های گندم سن‌زده متعلق به سه مرکز خرید واقع در استان‌های اراک (3 × 30)، قزوین (3 × 20) و لرستان (3 × 25) آزمایش شد. در توزین دانه‌ها از ترازوی با دقت 1/0 میلی گرم استفاده و به تفکیک تعداد و وزن دانه‌‌های سن‌‌زده و سالم یادداشت شد. به‌‌طورکلی دانه‌‌های سالم با میانگین وزن 34 میلی‌‌گرم از دانه‌‌های سن‌‌زده با میانگین وزن 30 میلی‌‌گرم سنگین‌‌تر بودند. با وجود تفاوت معنی‌‌دار درصد سن‌‌زدگی دانه‌‌ها بین روش عددی و وزنی، همبستگی مثبت معنی‌‌داری میان این دو روش وجود داشت (r = 0.98, P < 0.0001). با استفاده از معادلة y = 0.8374x + 0.02، که در آن x درصد عددی و y درصد وزنی سن‌‌زدگی است، امکان تبدیل هریک از روش‌‌های تعداد و وزن دانه‌‌های سن‌‌زده به روش دیگر وجود دارد. بهرحال در مقایسة دو روش یادشده، شیوة وزنی به لحاظ سادگی و سرعت برتری دارد.