ارزیابی مقاومت نسبی برخی ارقام تجاری و ژنوتیپ‌های امیدبخش گردو به شانکر پوستی سطحی (Brenneria nigrifluens)

شانکر پوستی سطحی با عامل باکتریایی Brenneria nigrifluens از بیماری‌های مهم گردو است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت چوب، زوال تدریجی و مرگ درخت می‌شود. در این تحقیق مقاومت نسبی چهار ژنوتیپ امیدبخش بومی گردو H2-12،H2-1، 88-1، KZ3، یک رقم داخلی جمال و هشت رقم تجاری خارجی لارا (Lara)، سر (Serr)، پدرو (Pedro)، وینا (Vina)، شینوا (Shinova)، چندلر (Chandler)، روند (RDM) و شاهد حساس هارتلی (Hartley) به این بیماری و ارتباط آن با اندام مایه‌زنی شده مطالعه شد. نمونه‌های بیماری از استان کهگیلویه و بویراحمد جمع‌آوری و سویه‌های باکتری عامل جداسازی و توسط آزمون‌های فنوتیپیک رایج شناسایی شدند. مخلوط چهار سویه منتخب به‌عنوان مایه تلقیح بکار برده شد. ارقام و ژنوتیپ‌ها در زمستان 1391 پیوند و شاخه و تنه آن‌ها در بهار سال 1394 در شرایط باغی مایه‌زنی شده و طول شانکر 18 ماه بعد در زمستان 1395 اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که باکتری عامل شانکر گونه B. nigrifluens بود. طول شانکر در ارقام و ژنوتیپ‌های گردو متفاوت بود. بر این اساس، ارقام هارتلی و شینوا با میانگین طول شانکر به ترتیب چهار و 75/1 سانتی‌متر حساس‌ترین و مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. هیچ‌کدام از ژنوتیپ‌های گردو کاملاً مقاوم نبود. هر دو اندام شاخه و تنه حساسیت نشان دادند اما تنه با میانگین طول شانکر 91/2 سانتی‌متر حساس‌تر از شاخه با میانگین 90/1 سانتی‌متر ارزیابی شد. بین قطر اندام و طول شانکر همبستگی مثبت معنی‌داری (**56/0 = r) دیده شد. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده تفاوت در سطح مقاومت ارقام و ژنوتیپ‌های بررسی شده در این پژوهش به بیماری شانکر پوستی سطحی بود و با توجه به تاثیر بسزای تنش آبی بر شدت این بیماری و شرایط خشکسالی حاکم بر کشور، شناسایی و کاشت ارقام با مقاومت نسبی بیشتر می‌تواند در کاهش میزان خسارت اقتصادی آن موثر باشد.