ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضۀ آبخیز تیل‌آباد استان گلستان در طی دوره‌های آتی تحت تأثیر تغییر کاربری اراضی پیش‌بینی شده

نویسندگان

  • حسین سلمانی دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
  • مجید اونق استاد، دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
  • واحد بردی شیخ دانشیار، دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده مقاله:

هدف از این تحقیق، بررسی رواناب و رسوب و دیگر مؤلفه‏های چرخۀ هیدرولوژیکی حوضۀ ‏آبخیز تیل‏آباد طی دوره‏های آتی تحت تأثیر تغییر کاربری اراضی پیش‏بینی‌شده در نظر گرفته شد. به این منظور، با استفاده از تصاویر سـنجنده‏هـای MSS (1986)، ETM+ (2000) و OLI (2015) ماهوارۀ‏ Landsat و اطلاعات جانبی منطقه تغییر کاربری اراضی در هفت طبقه تهیه و نقشۀ کاربری اراضی سال‏های 2025 و 2040 بر اساس رویکرد مدل‏سازی زنجیرۀ مارکوف و اتومای سلولی پیش‏بینی شد. شبیه‏سازی در پایۀ زمانی ماهانه در سال‏های 2000ـ 2014 و با استفاده از مدل SWAT و برنامۀ SUFI2 انجام پذیرفت. بعد از هر اجرای مدل SWAT بر اساس کاربری آتی، خروجی مدل استخراج و نتایج شبیه‏سازی با مقادیر پایه مقایسه شد. نتایج ارزیابی نقشۀ کاربری سال‏های 1986، 2000 و 2015 با شاخص کاپای برابر 955/0، 865/0 و 961/0 روند کلی تخریب در منطقه را نشان داد. ارزیابی میزان تطابق بین کاربری اراضی شبیه‏سازی‌شده و واقعی برای سال 2015 ضریب کاپای 799/0 را نشان داد. در مرحلۀ واسنجی ضرایب نش‌ـ ساتکلیف، تعیین و ریشۀ میانگین مربعات خطا برای مقادیر رواناب ماهانه در خروجی حوضه به‌‌ترتیب 71/0، 70/0 و 32/3 و در مرحلۀ اعتبارسنجی 61/0، 61/0 و 36/4 به‌دست آمد. این ضرایب برای غلظت رسوب ماهانه در دورۀ واسنجی به‌ترتیب 65/0، 67/0 و 2/1643 و در مرحلۀ اعتبارسنجی 57/0، 61/0 و 02/1861 به‌دست آمد. نتایج بررسی نشان داد شبیه‏سازی رواناب ماهانه نسبت به رسوب دقت بیشتری دارد. در تحلیل کاربری اراضی مشخص شد که با تخریب منطقه در جهت قهقرا مقدار رواناب سطحی، رسوب، کل جریان آب، جریان زیرقشری و تبخیر و تعرق افزایش و مقادیر جریان آب زیرزمینی، جریان برگشتی از آبخوان سطحی، تغذیۀ آبخوان عمیق، نفوذپذیری و آب‏گذری کاهش چشمگیری پیدا می‌کند؛ همچنین مقادیر اوج و میانۀ جریان بیشتر می‌شود و جریان پایه کاهش می‏یابد. به‏طور کلی، آثار تغییرات در سال 2040 نسبت به سال 2025 بیشتر است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی پاسخ هیدرولوژیک حوزه آبخیز قزاقلی استان گلستان طی دوره های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم

  Concern about the impact of climate change on natural and socioeconomic systems has been increased in recent years and this issue caused an increasing interest in the scientific community . The aim of this study is to evaluate changes in parameters such as precipitation, minimum and maximum temperature by General Circulation Models (GCM) and its impact on average runoff using SWAT model in Gh...

متن کامل

ارزیابی پاسخ هیدرولوژیک حوزه آبخیز قزاقلی استان گلستان طی دوره های آتی تحت تاثیر تغییر اقلیم

در سال های اخیر نگرانی ها درباره تأثیر تغییر اقلیم بر طبیعت و سیستم هایی اقتصادی- اجتماعی افزایش یافته است و باعث توجه بیشتر به این موضوع در بین مجامع علمی شده است، از این رو هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات پارامترهای بارش، دمای کمینه و بیشینه توسط مدل گردش عمومی و تعیین اثرات آن بر متوسط رواناب حوزه آبخیز قزاقلی استان گلستان با استفاده از مدل swat می باشد. در ابتدا این پارامترها تحت دو سناریو ...

متن کامل

ارزیابی تغییر کاربری و تأثیر آن روی رژیم هیدرولوژیکی در حوزه آبخیز قزاقلی استان گلستان

تغییرات کاربری موجب تغییر مؤلفه­های مختلف چرخه هیدرولوژیکی و افزایش و یا کاهش مقادیر رواناب می شوند. هدف از این تحقیق بررسی پاسخ هیدرولوژیکی حوزه آبخیز قزاقلی در پاسخ به تغییر کاربری اراضی متناظر آن است. بدین صورت بعد از تغییر نوع کاربری در محیط gis ، چهار سناریو مدیریتی در دو جهت گرایش مثبت و منفی به مدل معرفی گردید و بعد از هر اجرای مدل خروجی مدل استخراج و با در نظر گرفتن تابع هدف ناش- ساتکلی...

متن کامل

ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییر کاربری اراضی بر فرسایش خاک (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز کندران)

تغییرات جهانی اقلیم و کاربری اراضی می‏تواند به‌شدت بر میزان فرسایش و توانایی خاک برای حفظ کشاورزی و به تبع آن، بر امنیت غذایی منطقه‏ای یا جهانی تأثیر بگذارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر تغییر اقلیم و تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش با استفاده از مدل RUSLE است. از این‌رو، تغییرات آب و هوایی براساس دو سناریوی تغییر اقلیم RCP2.6 و RCP8.5 با استفاده از مدل آماری برای دوره‏های 2016-2030 و 2031-205...

متن کامل

پاسخ هیدرولوژیکی حوزه آبخیز چهل‌چای گلستان به تغییر اقلیم آینده

اثرات هیدرولوژیکی تغییر اقلیم چالش بزرگی برای برنامه‌­ریزی و مدیریت منابع آب است. تعیین اثرات تغییر اقلیم بر فرایندهای هیدرولوژیکی، پیش‌­نیاز تدوین استراتژی­‌های سازگاری با اثرات تغییر اقلیم می­‌باشد که لازمه مواجه با بحران کم‌­آبی در آینده است. هدف این پژوهش، بررسی اثر تغییر اقلیم بر رژیم هیدرولوژیکی حوضه رودخانه چهل‌چای در استان گلستان می‌­باشد. برای شبیه‌­سازی فرایندهای هیدرولوژیکی حوضه از م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 2

صفحات  399- 418

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023