استفاده از تحلیل‌ سری زمانی در تعیین زمان تأخیر رواناب در حوضه جهان‌بین

یکی از مسائل مهم در مطالعات هیدرولوژی حوضه‌ها، تعیین زمان تأخیر حوضه نسبت به بارش می‌باشد. میزان تأخیر یک حوضه نسبت به بارش، به عوامل مختلفی بستگی دارد که از آن جمله، نفوذپذیری، پوشش گیاهی، شیب حوضه، شدت و مدت بارش و هم‌چنین رژیم بارش منطقه می‌باشد. به دست آوردن این زمان تأخیر در مطالعات مختلف از جمله طراحی سدها، بندها و هم‌چنین مطالعات منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. زمان تأخیر حوضه‌ها به روش‌های مختلفی محاسبه می‌گردد که یکی از این روش‌ها تحلیل‌ چگالی‌ طیفی سری زمانی است. این تحلیل‌ها بر مبنای سری‌های فوریه و اساساً با تقریب زدن یک تابع با جملات سینوسی و کسینوسی در معادله سری زمانی انجام می‌گیرند. در این روش‌، هارمونی‌های معنی‌دار مجزا و در غالب نوسانات در فرکانس‌های مشخص نمایان می‌گردند. از روش‌های چگالی طیفی سری زمانی در قالب سری‌های زمانی دو گانه می‌توان برای بررسی ارتباط و به دست آوردن میزان تأخیر رواناب حوضه‌ نسبت به نوسانات سالیانه و کوتاه مدت بارش منطقه استفاده کرد. با توجه به این که بخش عمده‌ای از زمان تأخیر حوضه‌هایی با رژیم برف و باران، حاصل ذوب برف و روزهای یخبندان می‌باشد، در این تحقیق با استفاده از روش‌های چگالی طیفی میزان تأخیر حوضه آبریز جهان‌بین که دارای رژیم دو گانه باران و برف می‌باشد، در نوسانات کوتاه مدت و بلندمدت محاسبه گردید و مشخص شد که حوضه آبریز جهان‌بین در رژیم‌های سالیانه تأخیری معادل 1/2 ماه، و در نوسانات کوتاه مدت بارش با دوره پریودهای 3، 4 و 2 ماه، تأخیر حوضه 0/18، 0/5 و 0/038 ماه می‌باشد.