استفاده از مدل داده کاوی CANFIS در تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی برخی خاک‏های مناطق خشک و نیمه خشک**

داده کاوی این فرصت را فراهم می کند تا داده‏های موجود از خاک، به مناطق دور از دسترس تعمیم داده شوند و داده‏های خاک را در طیفی از مقیاس‏ها، متراکم کرده و یا گسترش داد؛ بطوریکه می‏توان آن را به عنوان یکی از دستاوردهای با ارزش در جهت کمک به تصمیم گیری صحیح مدیران اجرایی تلقی نمود. ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) یکی از مهمترین ویژگی‏های شیمیایی خاک‏هاست که توانایی خاک در ذخیره عناصر غذایی و یا عناصر آلاینده در خاک را نشان می‏دهد. اندازه گیری CEC خاک‏های مناطق گرم و خشک با دارا بودن خصوصیاتی مانند مواد آلی پایین و کانی شناسی خاص، به روش‏های معمول سخت و زمان بر است، لذا در این تحقیق از روش CANFIS (Coactive Neuro-Fuzzy Inference Systems) جهت برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی برخی خاک‏های مناطق خشک و نیمه خشک استفاده گردید. در این تحقیق از 85 نمونه خاک (بانک داده‏های خاک هدف) موجود در پایگاه داده‏های خاک (440 نمونه خاک مرجع) به نسبت 1:5 استفاده شد. به منظور بررسی همراستایی در داده‏ها، همبستگی بین متغیر‏های مستقل مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش رگرسیونی حذف پیشرو، مهمترین و تاثیرگذارترین مولفه‏های ورودی بر نتایج خروجی، انتخاب گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که روش CANFIS دارای قابلیت و کارایی زیادی در تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از ویژگی‏های زودیافتی مانند بافت خاک، ماده آلی و تصاویر ماهواره ای می‏باشد.