اندیشه‌ی سیاسی آیت‌االله بروجردی: سیاست‌ورزی یا سیاست‌پرهیزی

نویسنده

  • رضا عیسی نیا استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر، در راستای ترسیم چگونگی حضورِ روحانیت در سامان­دهی زندگی سیاسی مردم ایران، به این پرسش پاسخ می‌دهد که مبانی دینی سیره‌ی سیاسی آیت‌الله بروجردی در دوران زعامت‌شان چیست؟ لذا مسأله‌ی این پژوهش، شناخت ریشه‌های دینی سیاست­ورزی معظم‌له، چه در نحوه‌ی ورود به سیاست و چه در نحوه پرهیز از سیاست­ است و نشان می‌دهد که چگونه حوزه‌های علمیه، مراجع تقلید و فقهای هم­عصر آیت‌الله بروجردی، تابع سیاست‌های اتخاذشده توسط ایشان بوده‌اند. در این پژوهش، از آن‌جا‌که در دوران زعامت ایشان - بنابر مقتضیات زمانه - سیاست­ورزیِ تفکیکی در دستور کار بوده است، از روش پدیدارشناسانه استفاده کرده‌ایم. بنابر این نوع سیاست‌ورزی، فقهایی هم‌چون آیت­الله بروجردی اگرچه در امر سلطنت دخالت نمی­کردند، اما نسبت به مسائل دینی حساس بودند و در مواردی نیز به کارگزاران نظام سیاسی تذکراتی می‌دادند؛­ عدم حمایت معظم‌له از جریان­های فکری حوزوی و فقهایی که بر حضور بیش‌تر روحانیون در مخالفت با نظام سیاسیِ حاکم اصرار داشتند، شاهد بر این مدعاست. مدعای این پژوهش آن است که سیاست­ورزی در حوزه‌ی علمیه‌ی قم - در دوران آیت­الله بروجردی - مبتنی‌بر دوری‌جستن و پرهیز از سیاست به‌دلیل فقدان اقتضائات زمانه تنظیم می‌شده است. این روش، اندیشه‌ی سیاسی معظم‌له را با اندیشه‌ی سیاسی فدائیان اسلام و آیت­الله کاشانی متمایز می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و نقد جایگاه دین و دولت در اندیشه ها ی سیاسی آیت الله بروجردی

با شروع تنازع جدّی علما بر سر مشروطه و مشروعه، قربانی شدن رهبران برجسته‌ی دینی نظیر شیخ فضل‌الله نوری و سید عبدالله بهبهانی، سرخوردگی علما و اقداماتی نظیر جمع‌آوری رساله های مهم سیاسی که برخی علما چون میرزای نایینی در له مشروطه نگاشته بودند، اجرایی نشدن خواسته‌های مذهبی- سیاسی روحانیون از جمله اصل دوم متمّم قانون اساسی مشروطه، تسلط تکنوکرات‌های سکولار را بر ارکان قدرت برآمده از مشروطه باعث گشت. د...

متن کامل

مبنای حکومتی آیت‌الله بروجردی

با وجود اشتهار دیدگاه آیت‌الله بروجردی در گسترۀ اختیارات حکومتیِ فقیه در عصر غیبت، اختیاراتی مضیّق‌تر و محدودتر از آنچه به شیخ انصاری منسوب است و محدود به ضروریات اجتماعی می‌شود، به آیت‌الله بروجردی نسبت داده شده است. این تحقیق، ضمن نقد این دیدگاه، معتقد است که با روش‌شناسی صحیح فهم دیدگاه آیت‌الله بروجردی، درمی‌یابیم ایشان قائل به اختیاراتی گسترده برای فقیه در عصر غیبت بوده است. بر این اساس، این...

متن کامل

احیای علوم سیاسی یا برآمدن سیاست اجتماعی

این نوشتار معرفی و نقدی بر کتاب «احیای علوم سیاسی: گفتاری در پیشه سیاست‌گری» است. کتاب که به گفته نویسنده نه مبتنی بر پژوهش بلکه برخاسته از تأملات نظری و برداشت‌های او است، با توضیح حکمت سیاسی دیرین آغاز شده و با تأکید بر ضرورت احیای برخی از عناصر آن در دانش سیاسی امروز بر رهایی دانش سیاسی از اثبات‌گرایی تأکید دارد. آن‌چه بشیریه، احیای علوم سیاسی در دوره نوینِ خود می‌نامد، من برآمدن سیاست اجتماع...

متن کامل

دموکراسی یا اقتدارگرایی: ناکامی سیاسی اخوان‌المسلمین

After a long term, the tyranny struck Egypt hopefully looked for promising achievements of the 2011 revolution.But that hope was short-lived and before the end of his legal term, the first civil president had been overthrown by Army and in the commotion pros and cons. Winning the majority of parliament and then first presidential election put the Muslim brotherhood leaders under the spotlight a...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 21

صفحات  115- 130

تاریخ انتشار 2018-09-04

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023