بازخوانی میراث ابوالوفا بوزجانی در صناعات معماری

نویسندگان

  • جعفر طاهری استادیار، دانشکدۀ معماری، شهرسازی و هنر اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
  • هادی ندیمی استاد، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی تهران
چکیده مقاله:

ابوالوفا بوزجانی از ریاضی‌دانان تراز اول دورۀ اسلامی است که کتاب او در بارۀ اعمال هندسی زمینه‌ساز مباحث و تحقیقات بسیاری در حوزه‌های تاریخ علم، معماری و صناعات وابسته بوده است. با وجود این، تاکنون سهم واقعی او در صناعات معماری در سایۀ جایگاه علمی او پنهان و ناشناخته مانده است. هدف این مقاله روشن ساختن میراث ابوالوفا در ریاضیاتِ معماری میان اصحاب و دست‌اندرکاران معماری با تکیه بر روش تحلیل (شباهت‌های ساختاری) تاریخی است. برای این پس از نیم‌نگاهی به زمینه‌های تکوین آثار حساب و هندسۀ عملی او در سدۀ 4ق/10م، روش‌های هندسی ابوالوفا و میزان عملی بودن آنها را با روش‌های معماران و صنعتگران در کنار یکدیگر بررسی تطبیقی کرده‌ایم. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهند که هرچند ابوالوفا در کتاب اعمال هندسی مبانی هندسۀ عملی - به‌ویژه در هندسۀ مسطحه - را گردآوری، تدقیق کرده و راه‌حل‌های مختلفی را برای مسائل عرضه کرده است، اما روش‌های او نقش چندانی در طراحی هندسی اصحاب معماری نداشته است. زیرا اصحاب صناعات بخش قابل توجهی از مسائل این کتاب را به دلیل وجود روش‌های ساده‌تر و عملی‌تر به کار نبرده‌اند. چنین می‌نماید که میراث اصلی ابوالوفا در معماری، علم حساب ابنیه است، که او مقدمات حساب عملی را برای دبیران، محاسبان و ناظران مالیۀ ساختمانی تدوین نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازخوانی «الگوی فضای میانی» در معماری ایران‌زمین

This paper explores a basic architectural model regarding spatial organization and planning in Iranian historical architecture, named herein as the “central space model,” which can be found in numerous historical buildings such as tombs and garden pavilions. This paper aims to determine the architectural features of this model and demonstrate its capacity in taking various functions...

متن کامل

مستندنگاری میراث معماری با بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانشکده‌های معماری

مستندنگاری میراث ارزشمند معماری به معنای جمع‌آوری و طبقه‌بندی مدارک مرتبط با این آثار، گام اول در تدارک مواد خام «تولید دانش» در این حوزه است که هم در آموزش معماران مفید بوده و هم برای نهادهای متولی مستندنگاری، همچون سازمان میراث‌فرهنگی یا شهرداری کاربرد دارد. این کار مستلزم صرف منابع مالی، انسانی و تجهیزاتی فراوان است که به دلیل محدودیت‌های معمول، یا امکان‌پذیر نیست یا با سرعت کم و کیفیت پایین...

متن کامل

بازخوانی سیرة نبوی از میراث شعری صدر اسلام

در سیرة پیامبر اعظم(ص) درس ها وعبرت­های بی­شماری نهفته است. مسلمانان از زمان ظهور اسلام تا کنون همواره تلاش نموده­اند این درس­ها را مد نظر داشته و در زندگی فردی و اجتماعی خویش به کار بندند. در عصر آغازین ظهور اسلام، مسلمانان مکه ومدینه و به ویژه شاعران و سخن­سرایان این دوره که از نزدیک با اخلاق قرآنی ومنش خاتم رُسل(ص) آشنا بوده و با چشمان خویش، رفتار انسانی پیامبر خدا را نظاره می­کردند، به تدوین...

متن کامل

مستند سازی دانش بنیان میراث معماری در ایران*

چکیده مستندسازی دانش­بنیان میراث معماری با ثبت صفات ابنیه تاریخی در فهرست های تحلیلی فراداده آغاز شده و دارای رویکردی همه جانبه است؛ بدین معنی که کالبد بنا را از آغاز پیدایش و در طول تحولات، نه تنها به صورت منفرد، بلکه در پیوند با محیط، رخدادها، افراد و یا سبک ها بررسی و دانش پایه را جهت شروع عملیات حفاظت ارائه می­کند. این پژوهش به دنبال تهیه فهرست تحلیلی پایه و تفصیلی برای میراث معماری در ایرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 2

صفحات  65- 91

تاریخ انتشار 2012-09-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023