بازنمایی جامعه مدنی در مطبوعات (تحلیل گفتمان جامعه مدنی در مطبوعات ایران در دوره 1393-1388)

جامعه مدنی مجموعه ویژه‌ای از نهادهای مختلف غیر دولتی است که می‌تواند مانع از تسلط دولت بر جامعه و فعال ‏‏‏سازی سایر بخش های جامعه شود. این پژوهش با هدف شناخت تفاوت های  نحوه‌ی بازنمایی مفهوم جامعه مدنی و صورت بندی گفتمانی آن در روزنامه‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا انجام شده است. بدین منظور 85 متن (سرمقاله‌ها ، صفحات اندیشه) از میان روزنامه‌های پرتیراژ متعلق یه دو جریان سیاسی عمده کشور یعنی اصول‌گرایان و اصلاح طلبان (در میان سال‌‌‌‌های 1388-1393) انتخاب و تحلیل شده است. (در این پژوهش از روش گفتمان فرکلاف و مفصل بندی مفهومی لاکلائو و موفه برای تحلیل استفاده شده است). یافته‌ها نشان می‌دهد در مطبوعات ایران مفهوم جامعه مدنی با مفهوم مدینه النبی هم ارز قرار گرفته است. در این میان هر دو طیف در بازنمایی این مفهوم بر سه اصل دولت، شهروندی و مشارکت اجتماعی تاکید کرده‌اند. با این تفاوت که روزنامه‌های اصلاح‌طلب در مفصل‌بندی این مفهوم به قوانین مردمی و دموکراتیک  متوسل می‌شوند. در مقابل روزنامه‌های اصول‌گرا در ساخت‌بندی گفتمانی از دال مرکزی جامعه- امت دینی استفاده کرده اند.