بررسی اثر عوامل برون‌زای قیمت جهانی نفت بر تعدیل تراز خارجی ایران

با توجه به اهمیت بخش نفت در اقتصاد ایران وتأثیر آن بر درآمدهای بخش نفت به عنوان بخشی از تراز خارجی، هدف از این پژوهش بررسی اثر قیمت حقیقی جهانی نفت بر تراز خارجی است. بر اساس مبانی نظری، قیمت جهانی نفت از عوامل برون‌زایی مانند عرضه و تقاضای نفت و تقاضای کل جهان تأثیر می‌پذیرد و شرط لازم برای به دست آوردن این اثر، به کارگیری این عوامل برون‌زا در مدل اقتصادی است. این پژوهش در دورۀ زمانی 1386-1352 با استفاده از الگوی خود رگرسیون برداری ساختاری و الگوی خود رگرسیون برداری به بررسی اثر شوک‌های قیمت جهانی نفت بر تراز خارجی کشور می‌پردازد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که شوک‌های نفتی اثر مستقیم ضعیفی بر تراز خارجی داشته، ولی اثر غیرمستقیم قوی بر تراز خارجی دارد و این اثر از طریق تراز نفتی وغیرنفتی خود را بروزمی‌دهد. در شوک‌های مختلف نفتی، تراز نفتی 48% و تراز غیر‌نفتی 42% از نوسانات دیگر متغیرهای تراز خارجی را توجیه می‌کنند (حداکثروابستگی)، لذا تراز تجاری برای تعدیل تراز خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است.