بررسی اثر وضعیت سطوح رواناب در سامانه‌های استحصال و جمع‌آوری آب باران بر آستانه رواناب و نیمرخ نفوذ آب

هدف از ایجاد سامانه‌های مختلف استحصال و جمع‌آوری آب باران در حوضه‌های کوچک، افزایش بهره‌وری بارش و بررسی امکان ایجاد باغ دیم روانابی است. بر این اساس افزایش سهم رواناب، کنترل تلفات تبخیر، آرایش‌ سامانه‌های استحصال و جمع‌آوری آب باران (اندازه و شکل) و نقش مواد پلیمری سوپر جاذب برای دو رقم بادام دیر گل پیوندی مطالعه شد. این تحقیق از سال 1379 و به مدت 6/5 سال در منطقه یال ایلخچی شهرستان اسکو در آذربایجان شرقی اجرا شد. بر اساس نتایج تحقیق و با اعمال مدیریت کنترل تبخیر در پای کلیه درختان، تیمار برتر و قابل توصیه، شامل اندازه سطح رواناب 7×7 متر + سطوح رواناب تمیز و غلطک زده شده و بدون نیاز به استفاده از پلیمر است. تفاوتی بین شکل حوضه‌های جمع‌آوری رواناب وجود ندارد، اگر چه آرایش مربعی اندکی بر نیم‌دایره‌ای ارجحیت دارد. میانگین بارش 17 ساله منطقه برابر با 202 میلی‌متر بود که نشان می‌دهد 84/4، 65/3، 51/3 و 36/4 درصد از بارش کل به ترتیب بیشتر از 2، 4، 6 و 8 میلی‌متر بوده است. آستانه رواناب بسته به وضعیت سطوح حوضه‌های جمع‌آوری متفاوت بوده به طوری که در تیمار غلطک زده به ترتیب 3/5-2/5 میلی‌متر، در تیمار تمیز و صاف شده به ترتیب 4/5-3/5 میلی‌متر و در تیمار طبیعی به ترتیب 5/5-4/5 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. با تحلیل 17 ساله بارش منطقه (92-1375) حداکثر ضریب رواناب سالانه برای آستانه بارش 2، 4، 6 و 8 میلی‌متر به ترتیب 0/57، 0/35، 0/22 و 0/14 بدست آمد. ضریب رواناب طرح برای شرایط استحصال و جمع‌آوری آب باران، هنگامی که آستانه بارش 2، 4، 6 و 8 میلی‌متر است به ترتیب 0/28 ،0/17، 0/11 و 0/07 به دست آمد. تعیین آستانه رواناب، نقش مهمی در طراحی سامانه‌ها و موفقیت باغ دیم روانابی تحت سامانه‌های استحصال و جمع‌آوری آب باران دارد.