بررسی تأثیر کاشت تاغ‌زارها بر منابع آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت جعفریۀ قم)

نویسندگان

  • بهاره جبالبارزی دانشجوی دکترای مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
  • حسن خسروی دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
  • علی طویلی دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

ازجمله گیاهان سازگار با مناطق خشک و نیمه‌خشک، گونه‎های مختلف جنس تاغ هست که به دلیل برخورداری از شرایط مناسب ساختاری و سیستم ریشه‎ای عمیق و مناسب، قادر به استفاده از منابع آب زیرزمینی هستند؛ لذا درک و پذیرش تأثیر تاغ بر منابع آبی محدود موجود در این مناطق به مدیریت بهتر منابع آبی و اکوسیستم‌های طبیعی کمک خواهد کرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر جنگل‎های دست‎کاشت تاغ بر منابع آب زیرزمینی در دشت جعفریۀ قم می‌باشد. به‎منظور دست‎یابی به این هدف، ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‎ای و بهره‎گیری از نرم‌افزار JMicroVision، تعداد پایه‌های تاغ موجود در این جنگل‎ها مورد شمارش قرارگرفت. سپس با استفاده از حداقل نیاز آبی سالانۀ هر پایه تاغ که بر اساس مطالعات لایسیمتری به‎دست آمده است، تعداد پایه‎های تاغ مازاد بر بارندگی منطقه و نیاز آبی آن‎ها محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرم‎افزار GMS 8.3 و کدMODFLOW  ، وضعیت تراز سطح آب زیرزمینی دشت جعفریه مدل‌سازی گردید. بر اساس نتایج این پژوهش می‎توان گفت که تعداد 3746291 تاغ در دشت جعفریه وجود دارد که میزان تخلیۀ آب زیرزمینی توسط تاغ‌زارها برابر 194/56 میلیون مترمکعب برآورد گردید. نتایج حاصل از بررسی تراز آبخوان حاکی از آن بود که افت تراز آب زیرزمینی سالانه به‌طور متوسط 46/0 متر در دورۀ اول مطالعاتی (1380-1371) و 93/0 متر در دورۀ دوم (1391-1381) مطالعاتی بوده است. به عبارتی افت تراز آب زیرزمینی در دورۀ دوم 02/2 برابر دورۀ اول می‌باشد که این امر نشان‎دهندۀ افت شدید تراز آب زیرزمینی در دهۀ اخیر که کاشت تاغ صورت گرفته است، می‌باشد. هر چند اثرات مثبت تاغ‌کاری‌های موجود در رابطه با کاهش خسارات طوفان‌های گرد و غبار و ریزگردها در مقابل مصرف این حجم آبی را نباید نادیده گرفت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی اثرات خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص SPI (مطالعۀ موردی: دشت کاشان)

Groundwater is a valuable resource both in the Iran and throughout the world. Drought as a natural and inevitable phenomenon, frequently occur in the different regions of the world, especially in the hot and dry area. It lead to economical, social, and environmental damages. Drought should decrease groundwater recharge. In main aim of this study was to investigate the effects of drought on grou...

متن کامل

بررسی تأثیر خشک‌سالی بر منابع آب زیرزمینی به‌منظور مدیریت بهینه بهره‌برداری، مطالعه موردی: دشت الشتر

خشک‌سالی مخاطره آمیزترین پدیده طبیعی است. گرچه امکان جلوگیری از وقوع آن وجود ندارد، اما می‌توان با انجام اقداماتی اثرات منفی آن را کم نمود. یکی از سیستم‌هایی که به‌شدت تحت تأثیر خشک‌سالی واقع شده و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، آب‌های زیرزمینی است. در این پژوهش، با استفاده از شاخص بارندگی معیار شده (SPI) در مقیاس‌های مختلف ماهانه، فصلی و سالانه و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) درطول دوره آماری 1389...

متن کامل

بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل )

          علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیستم، شماره سه ، پاییز 97                                            بررسی تأثیر سازندهای زمین شناسی برروی کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت اردبیل )  </str...

متن کامل

پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی دشت شهرکرد)

  منابع آب زیر زمینی به دلیل ضریب اطمینان بالاتر و نوسانات کمتر به عنوان یک گزینه مطمئن از دیر باز مورد استفاده انسان بوده و در طی دهه های اخیر در اثر برداشت بیشتر از تغذیه با کاهش کمی و کیفی روبرو شده است. مدیریت و جلوگیری از تشدید این مشکلات از طریق اکتشاف و بهره‌برداری متناسب با پتانسیل آن یکی از استراتژی‌های منتخب در این زمینه است. در این پژوهش دشت شهرکرد به عنوان دشتی که با افت سطح آب و کی...

متن کامل

بررسی آب زمین شیمی منابع آب زیرزمینی دشت مرکزی لرستان

کاهش کمیت و کیفیت آب به‌دلیل اضافه برداشت و تداوم خشکسالی، خسارات جبران‌ناپذیری به منابع آب‌زیرزمینی استان لرستان وارد کرده‌است. دشت مرکزی یکی از دشت‌های حوضه‌‌آبریز خرم‌آباد که در این پژوهش به مطالعه آن پرداخته‌شده‌است، نیز در سال‌های اخیر دچار افت سطح آب گردیده است. مدیریت منابع آب، مهمترین و راهبردی‌ترین روش برای کنترل این بحران روزافزون می‌باشد. گام نخست برای دستیابی به این هدف، ارزیابی هید...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 72  شماره 1

صفحات  45- 54

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023