بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی رخساره‌های واحد دشت‌سر ( مطالعه موردی : حوزۀ آبخیز دشت یزد – اردکان )

عناصر نادر خاکی (REE) در میان عناصر کمیاب کمترین انحلال دارند و بنابراین نسبت به دیگر عناصر طی فرایند هوازدگی تحرک کمتری دارند و همچنین خصوصیات REE به­ طور عمده وابسته به منشأ می­باشد. در این تحقیق 73 نمونه سطحی در قالب رخساره­های ژئومورفولوژی تیپ­های واحد دشت­سر به منظور مقایسه مقادیر REE و شاخص­های REE و اندازه­گیری ترکیبات اصلی و محاسبه شاخص شیمیایی تغییر از رخساره­های مختلف جمع­آوری گردید. به منظور مقایسه رخساره­های مختلف از آزمون دانکن و آنالیز تجزیه واریانس (anova) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین رخساره­های مختلف از نظر مقادیر عناصر یتربیوم (Yb)، اربیوم (Er)، هولمیوم (Ho)، یوروپیوم (Eu)، پراسئودیمیوم (Pr)، سریوم (Ce) و لانتانیوم (La) و شاخص­های (∑REE، Eu/Eu ï، (Gd/Yb)n و (La/Yb)n) در سطح 1 درصد و از نظر مقادیر نئودیمیوم (Nd) و شاخص Nd/Yb در سطح 5 درصد اختلاف معنی­دار می­باشد و از نظر مقادیر عناصر دیسپروسیوم (Dy)، لوتیتیوم (Lu)، تولیوم (Tm)، تربیوم (Tb)، ساماریوم (Sm) و گادولینیوم (Gd) و شاخص (La/Sm)n اختلاف معنی­داری مشاهده نگردید. بیشترین و کمترین r همبستگی به ترتیب بین شاخص­های Eu/Eu* و (La/Yb)n و شاخص­های (Gd/Yb)n و (La/Sm)n وجود دارد و هم­چنین بیشترین و کمترین r همبستگی به ترتیب بین Fe2O3+Mg /Al2O3 و Nd و CaO – Nd بدست آمد. مقدار CIA در اکثر نمونه­ها کمتر از 55 می­باشد که نشان­دهندة اینست که هوازدگی در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد.