بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد ترک و خرده برنج در اثر خشک کردن شلتوک طی فرآیند تبدیل1

شلتوک یکی از غلات عمده است و قبل از انبارداری و در ابتدای فرآیند تبدیل نیاز به خشک کردن دارد. بخش مهمی از ضایعات برنج(بروز ترک­های اولیه)، در مرحلة خشک کردن روی می‏دهد.  برای بررسی ثأثیر عوامل مختلف بر ضایعات برنج در هنگام خشک کردن، فرآیند خشک­کردن در قالب طرح آماری کرت‏های دوبار خرد شده با چهار پارامتر: رقم شلتوک(بینام و علی کاظمی)، دمای هوای خشک کن(در سه سطح 40، 50 و 60 درجة سانتی­گراد، رطوبت نهایی شلتوک بر اساس وزن تر (در سه سطح 10 ،12 ، و 14درصد) و ضخامت لایه شلتوک درمخزن خشک کن ( در سه سطح 0-10، 10-20، و 20-30 سانتی­متر) ، انجام گرفت تا تأثیر اصلی و همچنین اثر متقابل پارامترهای مذکور بر میزان ترک ایجاد شده طی خشک کردن و درصد خرد برنج پس از تبدیل بررسی شود.  طی این تحقیق مشخص شد که رقم کاظمی نسبت به رقم بینام حساسیت بیشتری به عوامل ایجاد ترک دارد. همچنین میزان برنج خرد شده پس از تبدیل برای رقم کاظمی  بیشتر از رقم بینام است. طبق بررسی‏های آماری، دمای 40 درجه سانتی­گراد هوای خشک­کن، دمای مناسبی برای خشک کردن شلتوک از نظر میزان ترک ایجاد شده در این مرحله و کاهش خرده برنج پس از تبدیل است.  رطوبت مناسب شلتوک جهت انجام عملیات تبدیل برای این دو رقم، 14درصد تشخیص داده شد.  با افزایش ضخامت لایه شلتوک درون مخزن خشک­کن، میزان ترک و خرده برنج ایجاد شده به طور معنی­داری کاهش می‏یابد.