بررسی نحوه توارث عملکرد دانه و اجزاء آن در ذرت به روش تجزیه میانگین نسل‌ها

به منظور برآورد اثر ژنتیکی و شناخت ماهیت عمل ژنهای کنترل کننده عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در ذرت تجزیه میانگین نسل‌ها با استفاده از دو تلاقی جداگانه و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1380 اجرا شد. در تلاقی اول شش نسل پایه شامل دو اینبرد لاین 3218K و 18K به عنوان والد اول و دوم نسل و و نسل‌های و بود. به همین ترتیب تلاقی دوم شامل دو اینبرد لاین 1/74K و 17Mo به عنوان والد اول و دوم و نسل‌های حاصل از تلاقی انها همانند تلاقی اول بود. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها بر روی صفات ارتفاع بلال، ارتفاع گیاه، تعداد انشعاب گل تاجی، مساحت برگ، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن تک دانه، درصد چوب بلال، عملکرد دانه در بوته، ضخامت، پهنا و عمق دانه نشان داد که بین نسل‌ها در هر دو تلاقی اختلاف زیادی وجود دارد. نتایج تجزیه میانگین نسل‌ها نشان داد که اثر غالبیت نقش مهم و معنی‌داری را در اکثر صفات نظیر عملکرد دانه در بوته در هر دو تلاقی به خود اختصاص داده است. در هر دو تلاقی اثر متقابل در مورد عملکرد دانه در بوته و اجزاء آن مشاهده شد. میزان وراثت‌پذیری عمومی و خصوصی برای عملکرد و اکثر صفات کم بود که نشان‌دهنده چند ژنی بودن مکان ژنی برای آن صفات است.