بررسی نشست سدهای خاکی با استفاده از تحلیل‌های عددی Geo- Slope (بررسی نشست سد مهاباد به عنوان مطالعه موردی)

اولین مسئله‌ای که در ساخت سدهای خاکی مدرن حیاتی می‌باشد کنترل و رفتارنگری صحیح این سازه‌های ژئوتکنیکی می‌باشد. از نتایج تجربی این کار تبیین ظوابطی است که بتواند ما را در انجام کارهای آینده کمک کند. در حال حاضر به نظر می‌رسد که روش آنالیز معکوس یک ابزار بسیار سودمند در دست مهندسین برای فهمیدن رفتار سد می‌باشد. با پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه روش‌های تحلیلی و نیز وجود داده‌های خوب و انجام آنالیزهای معکوس زیاد، الگوی رفتاری نشست قائم ضمن ساخت به صورت یک قانون اساسی برای تصمیم‌گیری در خلال ساخت سدها در آمده است. در این مقاله رفتارنگری سد مخزنی مهاباد با استفاده از اطلاعات ابزار دقیق و تحلیل‌های عددی مورد بررسی قرار گرفته است در انجام تحلیل عددی از بسته نرم‌افزاری Geo- Slope که یک نرم‌افزار تحلیلی بر اساس روش المان محدود می‌باشد استفاده شده است.به کمک بررسی داده‌ها و انجام آنالیز معکوس وضعیت سد خاکی مهاباد از نظر تغییر شکل‌ها و تراوش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از آنجایی‌که بیش از 30 سال از عمر سد می‌گذرد، در همان ابتدای ساخت این سد نشست‌ها و جابجایی‌ها افقی غیر متعارفی در بدنه سد ملاحظه شده است. بطوریکه نشست پی تا زمان اتمام عملیات اجرایی (از سال 1344 تا 1348) 125 سانتی‌متر و در دوره بهره‌برداری (از سال 1349 تا سال 1376) 70 سانتی‌متر اندازه‌گیری شده است. از زمان ساخت تا سال 1376 حداکثر نشست و جابجایی افقی به ترتیب برابر 140 و 110 سانتی‌متر اندازه‌گیری گردیده است. پس از اجرای دیوار آببند و تکمیل عملیات تزریق در پی سد، میزان تراوش از پی نیز کاهش یافته و طبق محاسبات عددی در حد ناچیز (04/0 سانتی‌متر مکعب در دقیقه) و میزان تراوش در بدنه سد نیز 5/7 سانتی‌متر مکعب در دقیقه می‌باشد.