بررسی ویژگی‌های آناتومی، فیزیکی و شیمیایی چوب گونه تند رشد گز شاهی (Tamarix aphylla L.)

گز شاهی (Tamarix aphylla) درختی تند رشد و همیشه‌سبز بوده که در بیشتر خاک‌ها رشد کرده و شرایط شوری را تحمل می‌کند. علیرغم اهمیت زیست-محیطی و پراکنش خوب آن در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، ویژگی‌های چوب این گونه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، به تازگی استفاده از این گونه برای صنایع سلولزی در مناطق خشک کشورهای خاورمیانه مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، به منظور تعیین ویژگی‌های آناتومی، فیزیکی و شیمیایی چوب گز شاهی، سه اصله درخت سالم واقع در منطقه زابل (استان سیستان و بلوچستان) به طور تصادفی انتخاب و قطع شدند. ویژگی‌های آناتومی چوب این گونه بطور دقیق و براساس فهرست ویژگی‌های میکروسکوپی برای شناسایی پهن‌برگان انجمن بین‌المللی آناتومیست‌های چوب جهان، تعیین شد. همچنین توزیع لیگنین در عناصر بافت چوبی با استفاده از میکروسکوپ فلوئورسنس مورد بررسی قرار گرفت. محاسبه ضرایب بیومتری الیاف نشان داد که گرچه الیاف این گونه، کیفیت عالی ندارند ولی درمقایسه با دیگر پهن‌برگان مورد استفاده در صنایع کاغذسازی، دارای استانداردهای لازم می‌باشند. در بررسی ویژگی‌های شیمیایی، مشخص شد که چوب گز، نسبتاً سلولز کمی دارد (39%) که این مساله ممکن است ناشی از وجود حجم زیادی از سلول‌های پارانشیمی دیواره نازک در بافت چوبی باشد. لیگنین این گونه در مقایسه با میانگین پهن‌برگان اندکی بیشتر بوده و تمرکز آن در آوندها و فیبرها است. ویژگی‌های فیزیکی چوبِ نمونه‌های مورد بررسی (جرم حجمی و ضرایب همکشیدگی) در دامنه دیگر گونه‌های پهن‌برگ سبک و تندرشد قرار گرفت و از این رو انتظار می‌رود کیفیتی مانند این چوب‌ها داشته باشد.