بررسی و تحلیل کارکردهای اخلاقی تمثیل در اسرارنامۀ عطار نیشابوری
نویسندگان
چکیده مقاله:
تمثیل یکی از شگردهای ادبی مؤثر در بازگویی و تشریح عمدهترین مسائل اخلاقی و تعلیمی است؛ زیرا با سادهکردن موضوعات پیچیده، قدرت درک و تحلیل مخاطب عامی افزایش مییابد. از آنجا که هدف اصلی شاعران اخلاقگرا از سرودن شعر، افزایش سطح معرفت و جهانبینی مردم است، از ابزارهایی چون تمثیل برای پیشبرد و تحقق اهداف تعلیمی مورد نظر خود استفاده میکنند. عطار نیشابوری در اسرارنامه، با تکیه بر این بخش از قابلیتهای تمثیل، به تبیین و تشریح مسائل گوناگون اخلاقی، دینی و عرفانی پرداخته است. به این اعتبار، در مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، کارکردهای اخلاقی تمثیل بررسی شده است. به نظر میرسد شاعر از رهگذر بهرهمندی از شگرد مذکور به توضیح موضوعاتی چون: «دنیاستیزی؛ فنا شدن از خودِ انسانی؛ نفسستیزی؛ توجه به عشقورزی الهی و معنوی؛ پرهیر از آزمندی و مالدوستی؛ دوریگزینی از غفلتورزی؛ نکوهش ظاهرپرستی؛ بیاعتباری عمر آدمی و تناسب میان ظرفیتهای انسانی و هدف برگزیده» پرداخته است. شاعر برای جلوگیری از اختلال در فرآیند درک مخاطبان عام خود، از تمثیلهای عمدتاً ساده و زودیاب استفاده کرده است. این تمثیلها در عینیتبخشی به عمدهترین مسائل اخلاقی که غالباً انتزاعی و نامحسوس هستند، اثرگذار بوده است.
منابع مشابه
بررسی و تحلیل تمثیل با رویکرد کارکردهای آیینی و دینی در اسرارنامه عطار نیشابوری
پژوهش حاضر به روش توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام گرفته است، هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل تمثیل با رویکرد کارکردهای آیینی و دینی در اسرارنامه عطار نیشابوری است. تمثیل یکی از آرایه های ادبی است که از گذشته مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده، تمثیل ممکن است در قالب یک بیت یا داستان و حکایتی ظاهر شود. بیان حکایت های تمثیلی یکی از شیوه های استدلال است که در آن با ارائه ی یک نم...
متن کاملکاربرد نماد و تمثیل در شعر عطار نیشابوری
عطار نیشابوری، شاعر و عارف بزرگ قرن ششم و هفتم، معانی و مضامین بلند عرفانی را به بهترین وجه در قالب نماد و تمثیل ارائه می‌دهد. او در چهار اثر معروف خود (منطق الطیر، مصیبت نامه، الهی نامه و اسرار نامه) رمز و نماد را پایه و اصل داستانهایش قرار داده است. بازیگران صحنه‌های او نماد و تمثیلی هستند که هدف والای این شاعر را به بهترین وجه آراسته‌اند. تمثیلهای به کار رفته در آثار عطار، گزارشگر احساسات و...
متن کاملبررسی و تبیین اندیشه‌های عرفانی عطار نیشابوری
این مقاله با عنوان «بررسی و تبیین اندیشه های عرفانی عطار نیشابوری» به تبیین اقوال و آراء عطار نیشابوری در دو مبحث عرفان نظری و عرفان عملی پرداخته است. بخش عرفان نظری مشتمل بر مباحثی چون ستایش و نکوهش ابلیس، تأویلات عرفانی دو سویه که مرتبط با مبحث ابلیس ستائی است، اتحاد و حلول عرفانی، استغراق در ذات احدیت، وحدت وجود و سیمای زنان و بخش عرفان عملی مشتمل بر مباحثی چون اصل عرفانی، منازل و مقامات عرف...
متن کاملبررسی و تحلیل نتایج اخلاقی تمثیل غار در اندیشه افلاطون
از آنجا که اخلاق مبتنی بر مابعدالطبیعه است، بدون تردید بررسی اهداف و نتایج اخلاقی آموزهها نیز بدون پژوهشهای مابعدالطبیعی امکانپذیر نخواهد بود. افلاطون پایهگذار بسیاری از مباحث هستیشناسی، معرفتشناسی و اخلاقی در فلس...
متن کاملتحلیل تمثیل در مثنوی های منطق الطیر و مصیبت نامه عطار نیشابوری
کاربرد تمثیل در زبان و ادب فارسی سابقه ای طولانی دارد و محل اختلاف نظر میان اهل ادب بوده است و در تفهیم مفاهیم عقلی،ذهنی و انتزاعی به مخاطبان بسیار موثر و کارآمد بوده است.قصه و تمثیل مقدمه اولین گام در شناخت به تمام معنی مثنوی های منطق الطیر و مصیبت نامه عطار نیشابوری و راه ورود به دنیای ناشناخته آن هاست.البته مفهوم درونی و نهفته در حکایت های عطار به روشنی معلوم است و با توجه به ترتیب عناصر و ت...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 37
صفحات 44- 66
تاریخ انتشار 2018-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023