برنامه‌ریزی آبیاری به منظور ارتقاء بهره‌وری مصرف آب در زراعت گندم با استفاده از مدل AquaCrop

برنامه‌ریزی آبیاری به‌عنوان یکی از روش‌های مدیریت آب در مزرعه نقش کلیدی در ارتقای بهره‌وری مصرف آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایفا می‌نماید. آبیاری مازاد و فاصله طولانی بین آبیاری‌ها از نقاط ضعف در برنامه‌ریزی آبیاری رایج در مزارع گندم خوزستان به‌شمار می‌آیند. لذا این تحقیق با هدف برنامه‌ریزی آبیاری به‌منظور افزایش عملکرد گندم و بهره‌وری مصرف آب در دو منطقه از جنوب استان اجرا گردید. در این تحقیق به کمک مدل آکواکراپ، 10 سناریوی برنامه‌ریزی آبیاری از پنج نوبت آبیاری به میزان 400 میلی‌متر تا هفت نوبت به میزان 650 میلی‌متر، برای یک دوره 12 ساله شبیه‌سازی و اثرات هر سناریو بر عملکرد دانه و بهره‌وری آب با یکدیگر مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد (4900 کیلوگرم در هکتار) در سال‌های شبیه‌سازی به سناریوهای نه و 10 (هفت نوبت آبیاری با 600 تا 650 میلی‌متر آب مصرفی) تعلق داشته و در مقابل کمترین مقدار (4200 کیلوگرم در هکتار) به سناریوی پنج (با شش نوبت آبیاری و 500 میلی‌متر آب) اختصاص داشت. بالاترین نتایج بهره‌وری مصرف آب نیز متعلق به سناریوهای نه و 10 (16/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و پایین‌ترین نتایج (04/1 کیلوگرم بر مترمکعب) در سناریوی پنج حاصل گردید. همچنین شاخص‌های ارزیابی ضریب پیرسون، خطای میانگین مربعات ریشه (نرمال شده) و شاخص سازگاری ویلموت به‌ترتیب برای مقدار آب خاک 82/0، 5 و 90/0 درصد، پوشش سایه‌انداز 98/0، 13 و 99/0، و بیوماس 99/0، 4/11 و 99/0 بودند.  لذا، نتایج ارزیابی نشان از توانایی قابل قبول مدل در شبیه‌سازی متغیرهای اندازه‌گیری‌شده دارد.