بکارگیری تکنیک‌های نوین آبیاری گیاه چمن برای استفاده بهینه آب در بخش فضای سبز شهری

سابقه و هدف: ایران به دلیل واقع شدن‌ در کمربند خشک و نیمه خشک جهان همواره با مشکل کم آبی و خشکسالی‌های متناوب مواجه است. در سال‌های اخیر در زمینه حفاظت منابع آب شهری، به ویژه آبیاری فضای سبز توجه زیادی شده است. به دلیل نقش کلیدی چمن در طراحی و احداث فضای سبز و اهمیت بالای آن در امنیت روانی جامعه، حفظ کیفیت مطلوب چمن در تمام سال ضروری است. آزمایش حاضر با هدف بررسی میزان تامین رطوبت زیرسطحی مورد نیاز و تحریک رشد طولی ریشه در مقایسه با روش‌های مرسوم انجام شد. مواد و روش‌ها: آزمایش حاضر در سال 93- 1392 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت آزمایش کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل روش آبیاری بارانی (شاهد)، آبیاری زیرسطحی به روش کپسول‌های رسی متخلخل زیرسطحی، آبیاری تلفیقی و فاکتورهای فرعی شامل بدون کاربرد سوپرجاذب، سوپرجاذب A200 و سوپرجاذب آکریل‌آمید بودند. آبیاری بر اساس رطوبت خاک انجام شد. در طول آزمایش تغییرات رطوبت خاک، حجم آب مصرفی، رنگ و تراکم چمن و طول ریشه اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد نمودار تغییرات رطوبت در همه‌ی تیمارها دارای یک روند مشابه و میزان رطوبت همواره بین ظرفیت زراعی و حداکثر تخلیه مجاز قرار داشت و گیاه تحت تنش آبی نبوده است. میزان حجم آب مصرفی در تیمارهای آبیاری بارانی، تلفیقی و زیرسطحی به ترتیب 4/7158، 6/4972 و 8/4243 متر مکعب بر هکتار بوده است. که در تیمار آبیاری زیرسطحی و تلفیقی نسبت به آبیاری بارانی به ترتیب 41 و 31% حجم آب مصرفی کاهش نشان داد. این روند کاهش در اثر کاربرد سوپرجاذب‌ها نیز مشاهده شد. به طوری که تیمار آبیاری زیرسطحی با سوپرجاذب سوپرآب با 68/51 % کاهش، کمترین حجم آب مصرفی در آبیاری بوده است.بیشترین طول ریشه مربوط به تیمار آبیاری زیرسطحی (56/23 سانتی‌متر) و کمترین مربوط به تیمار آبیاری بارانی (50/20 سانتی-متر) بود که در سطح 5% معنی‌دار شد. افزایش سوپرجاذب‌ها منجر به افزایش عمق ریشه شد که در سطح 1% معنی‌دار بود. همچنین نتایج نشان داد تراکم و رنگ در بین تیمارها معنی‌دار نبوده است. نتیجه گیری: با توجه به پاسخگویی نیاز آبی چمن با سیستم آبیاری زیرسطحی به روش کپسول‌های رسی متخلخل می‌توان از این روش به عنوان یک روش جدید آبیاری برای بهینه‌سازی مصرف آب استفاده شود. با این حال برای تبدیل شدن این سیستم به عنوان یک روش کاربردی در آبیاری چمن صرف نظر از کاهش حجم آب مصرفی، نیاز به کاهش هزینه اجرای آن در مقایسه با سایر روش-های موجود است.