تأثیر اندازه قطر درخت بر فنولوژی کامبیوم و رویش شعاعی ممرز (Carpinus betulus) در جنگل خیرود نوشهر

با توجه به اینکه در بین گونه‌های درختی جنگل‌های هیرکانی، ممرز (Carpinus betulus)بیشترین حجم و پراکنش را دارد و از این رو گونه مهمی به‌شمار می‌آید، بررسی فعالیت کامبیوم و تشکیل حلقه رویش در طبقه‌های قطری مختلف این گونه درختی می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد مقدار و چگونگی رشد آن فراهم کند. در این راستا، زمان آغاز، پایان و طول دوره‌ فعالیت کامبیوم (دوره‌ رویش) و نیز نرخ رشد قطری در سه طبقه قطری مختلف (25 تا 35، 36 تا 50 و 60 تا 90 سانتی‌متر) در جنگل خیرود نوشهر طی فصل رویشی 1395 مطالعه شد. شیوه مورد استفاده در این پژوهش، انتخاب 1080 ریز‌نمونه‌ از ارتفاع قطر برابر سینه درختان و بررسی میکروسکوپی بود. نتایج نشان داد که فعالیت کامبیوم در طبقه قطری نخست و دوم در اوایل اردیبهشت‌ماه آغاز شد و به‌ترتیب تا اواخر و اواسط مهرماه ادامه داشت. در طبقه قطری سوم، فعالیت کامبیوم با تأخیر قابل ملاحظه‌ای نسبت به طبقه‌های قطری نخست و دوم آغاز شد (اواخر اردیبهشت‌ماه) و زودتر از آن‌ها (در اوایل مهرماه) به پایان رسید. علاوه‌‌براین، رشد قطری طبقه سوم به‌مراتب کمتر از دو طبقه دیگر بود. همچنین، در بین درختان جوان و کم‌قطر‌، هماهنگی و رفتار مشابهی از نظر مقدار رشد روزانه مشاهده شد و با افزایش سن درخت و نزدیک شدن به سن دیرزیستی، همگنی رشد درون توده جنگلی کاهش یافت. در مجموع به‌نظر می‌رسد که درختان طبقه قطری نخست و دوم در مرحله بلوغ بودند و در نتیجه زمان‌بندی رویش آن‌ها به‌هم شبیه بود، اما درختان طبقه قطری سوم که نزدیک به سن دیرزیستی بودند، تفاوت قابل ملاحظه‌ای با دو طبقه قطری دیگر داشتند.