تأثیر توانبخشی شناختی بر حافظه فعال زنان مبتلاء به سرطان پستان تحت شیمی درمانی

مقدمه: بیماری سرطان نیاز به درمان‌های تکمیلی مانند شیمی‌درمانی دارد. شیمی درمانی عوارض بسیاری را بر کارکردهای اجرایی برجای می‌گذارد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر توانبخشی شناختی بر حافظه فعال زنان مبتلاء به سرطان پستان تحت شیمی درمانی انجام گرفت. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با گروه کنترل، پیش‌آزمون، پس‌آزمون و انتصاب تصادفی افراد به گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش در برگیرنده زنان مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی درمانی شهر تهران بودند که از این میان تعداد 30 نفر نمونه به صورتی هدفمند و از میان افراد مبتلا به سرطان پستان تحت درمان مراجعه کننده به بیمارستان‌های شهدای تجریش و امام خمینی (ره) تهران انتخاب شدند. توانبخشی شناختی با استفاده از نرم افزار "توانبخشی شناختی حافظه و توجه" (Attentive Rehabilitation of Attention and Memory) صورت گرفته و به منظور گردآوری داده‌ها از "آزمون بک" (N-Back Test) استفاده گردید. روایی و پایایی این ابزار در مطالعات قبلی بررسی و تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 تحلیل شد. یافته‌ها: نمره مؤلفه پاسخ صحیح متغیر حافظه فعال گروه آزمایش در مرحله پس آزمون (92/2 ± 00/20) نسبت به مرحله پیش آزمون (47/1 ± 80/15) افزایش داشته و نمره مؤلفه زمان کل در پس آزمون (29/32 ± 31/99) نسبت به پیش آزمون (00/47 ± 93/161) کاهش داشته است. همچنین بهبود معنی‌داری مؤلفه پاسخ صحیح (05/0 > P،307/6 = F) و زمان کل (05/0 > P، 904/11 = F) حافظه فعال زنان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بود. نتیجه گیری: استفاده از برنامه توانبخشی شناختی موجب کاهش مشکلات حافظه فعال زنان مبتلا به سرطان پستان تحت شیمی‌درمانی می‌گردد. لذا متخصصان حوزه سلامت می‌توانند با به کارگیری درمان‌های با هزینه کم و سودمندی همچون توانبخشی شناختی، جهت کاهش مشکلات ناشی از شیمی درمانی اقدام نمایند.