تأثیر سطوح مختلف کلشی‌سین بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی زرین‌گیاه

القای پلی‌پلوئیدی یکی از ابزارهای مهم اصلاح گیاهان دارویی می‌باشد. چند برابر شدن کروموزوم‌ها در اثر پلی‌پلوئیدی باعث ایجاد تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و سیستم پرورش گیاهان شده و در نهایت موجب تولید یک ژنوتیپ جدید می‌گردد. در این تحقیق، تیمار مریستم انتهایی با غلظت‌های مختلف کلشی‌سین (صفر، 05/0 ، 1/0 ، 2/0 و 5/0 درصد وزنی به حجمی) در دو مرحله دو و چهار برگی گیاه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss.)، مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات سیتولوژیکی با استفاده از فلوسایتومتری افزایش تعداد کروموزوم از سطح دیپلوئید (2n=2x=20) به تتراپلوئیدی (2n=4x=40) را اثبات کرد. از مجموع 165 دانهال بازمانده، 27/7 درصد تتراپلوئید، 3/13 درصد میکسوپلوئید و بقیه دیپلوئید بودند. در گیاهان تتراپلوئید روزنه‌ها به‌طور قابل توجهی بزرگتر و شاخص روزنه بیشتر از گیاهان دیپلوئید بود. همبستگی منفی و معنی‌داری بین اندازه روزنه و ارتفاع گیاه، تعداد برگ و تعداد شاخه‌های جانبی به‌دست آمد. محتوای فلاونوئید کل در گیاهان دیپلوئید 28/1583 و در گیاهان تتراپلوئید 07/1890 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود. با توجه به نتایج به نظر می‌رسد تیمار 5/0 درصد کلشی‌سین می‌تواند به‌عنوان یک تیمار مؤثر در القای پلی‌پلوئیدی درD. kotschyi  باشد.