تاثیر زودسنبله‌دهی بر عملکرد و اجزای عملکرد در سه زمینه ژنتیکی متفاوت گندم نان ایرانی

نویسندگان

  • روح اله عبدالشاهی پژوهشکده فناوری تولیدات گیاهی و دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
  • علی کاظمی‌پور گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
  • مریم درانی نژاد دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
چکیده مقاله:

گل‌دهی زودهنگام و فاز رویشی کوتاه‌تر در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در گندم اهمیت فراوانی دارد و باعث فرار از تنش کم‌آبی در زمان گلدهی و پرشدن دانه می‌شود. در این پژوهش صفت زودسنبله‌دهی از رقم استرالیایی اکسکلیبر به سه زمینه ژنتیکی روشن، مهدوی و کل‌حیدری با استفاده از روش تلاقی برگشتی منتقل شد. تلاقی‌ها برای تولید نسل BC3F2، طی سال‌های 1390 تا 1397 در مزرعه پژوهشی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. تمامی بوته‌های نسل BC3F2 از هر تلاقی از لحاظ زمان سنبله‌دهی مورد ارزیابی قرار گرفتند و از میان حدود 1000 بوته در هر جمعیت، 20 بوته زودسنبله‌ده و 20 بوته دیرسنبله‌ده گزینش شد. بوته‌های انتخاب‌شده از نظر صفات تعداد روز تا سنبله‌دهی، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و وزن هزاردانه ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل زمان سنبله‌دهی× زمینه ژنتیکی برای صفت تعداد روز تا سنبله‌دهی معنی‌دار و برای صفات تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و وزن هزاردانه معنی‌دار نبود. این یافته نقش ژن‌های تعدیل‌کننده در زمینه ژنتیکی را روی ژن‌های زودسنبله‌دهی نشان می‌دهد. بیشترین پاسخ به گزینش برای زودسنبله‌دهی در زمینه ژنتیکی رقم روشن و پس‌ازآن به‌ترتیب در زمینه‌های ژنتیکی ارقام کل‌حیدری و مهدوی مشاهده شد. نتایج نشان داد زودسنبله‌دهی باعث افزایش وزن هزاردانه می‌شود، این نتایج با همبستگی منفی و معنی‌دار بین تعداد روز تا سنبله‌دهی و وزن هزاردانه (43/0-) نیز تایید شد. روشن، کل‌حیدری و مهدوی ارقام ایرانی متحمل به خشکی هستند. با این وجود، این ارقام نسبتا دیرسنبله‌ده هستند. در این پژوهش تعداد روز تا سنبله‌دهی به طور معنی‌داری در هر سه زمینه ژنتیکی کاهش یافت. با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه‌گیری کرد که به‌نژادی برای زودسنبله‌دهی نه‌تنها باعث صرفه‌جویی در مصرف آب در بخش کشاورزی بلکه باعث افزایش وزن هزاردانه حتی در شرایط نرمال رطوبتی می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد در ژنوتیپ های گندم نان در رژیم‌های متفاوت رطوبتی

به منظور ارزیابی عکس‌العمل ژنوتیپ‌های گندم نان به تنش رطوبتی، 21 ژنوتیپ پیشرفته گندم دیم به همراه ارقام شاهد آذر2 و الوند در تنش خشکی (دیم) و آبیاری تکمیلی (دو بار آبیاری ) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین دو شرایط متفاوت محیطی و ژنوتیپ‌های مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار...

متن کامل

بررسی ژنتیکی عملکرد دانه و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‌های گندم نان به روش دی آلل

به منظور  برآورد اجزای واریانس­ ژنتیکی و همچنین تعیین نوع عمل ژن­ها، آزمایشی به صورت دی­آلل با استفاده از تلاقی­های حاصل از 12 والد در گندم نان اجرا گردید. تعداد 66 هیبرید F2 حاصل از تلاقی دی‌آلل یک طرفه به همراه والدین آن­ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی در منطقه ساعتلو در سه تکرار و در سال 1392 اجرا گردید. بین والدین و تلاقی‌های F2 در صفات مورد مطا...

متن کامل

تاثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، اجزای عملکرد و دمای سایه‌انداز گیاهی ارقام گندم نان

Abstract: Wheat grain yield is reduced by post-anthesis drought stress conditions in most wheat growing farmlands of Iran. To evaluate the effect of post-anthesis-withholding irrigation on yield, yield components and canopy temperature of wheat cultivars, a field experiment was conducted as split plot in a completely randomized block design with four replications at experimental farm of coll...

متن کامل

برآورد پارامترهای ژنتیکی و قابلیت ترکیب پذیری برای عملکرد دانه و اجزای آن در گندم نان

A diallel analysis of eight bread wheat (Ttriticum aestivum L.) cultivars was conducted to determine genetic parameters and the type of genetic control for yield and yield components. The parents and their F1 hybrids were evaluated in a randomized complete block design with 3 replications. General and specific combining ability effects were estimated by the method 2 of the Griffings model I, an...

متن کامل

ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد در ژنوتیپ های گندم نان در رژیم های متفاوت رطوبتی

به منظور ارزیابی عکس العمل ژنوتیپ های گندم نان به تنش رطوبتی، 21 ژنوتیپ پیشرفته گندم دیم به همراه ارقام شاهد آذر2 و الوند در تنش خشکی (دیم) و آبیاری تکمیلی (دو بار آبیاری ) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین دو شرایط متفاوت محیطی و ژنوتیپ های مورد مطالعه تفاوت معنی دار...

متن کامل

اثر کود زیستی ازتوباکتر و سطوح مختلف کود نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد در سه رقم گندم نان

این تحقیق با هدف بررسی اثر کود زیستی ازتوباکتر و سطوح مختلف کود نیتروژنه بر صفات کمّی و کیفی سه رقم گندم در پاییز سال 1386 در ایلام اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. ارقام چمران، پیشتاز و بهار در کرت­ های اصلی و مصرف کودهای زیستی و شیمیایی در کرت­ های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه‌ واریانس صفات مورد بررسی، نشان داد که وزن هزار دانه و د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 2

صفحات  141- 152

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023