تبیین ماهیت مفهوم رضایت شغلی: مطالعه مروری

مقدمه: محققان تلاش میکنند مؤلفه‌ های مختلف رضایت شغلی را شناسایی کرده تا مؤلفه‌ های نسبتاً مهم را اندازه‌ گیری نمایند. لازمه این اقدام، تبیین مفهوم رضایت شغلی به درستی و به صورت شفاف است. متأسفانه در بسیاری از موارد بدون وجود تعریف واضحی از این مفهوم، ابزار رضایت سنجی طراحی میشود. هدف: هدف از این مطالعه، شفاف‌ سازی ماهیت مفهوم رضایت شغلی در متون بوده است. مواد و روشها: این مطالعه، یک مطالعه مروری از نوع یکپارچه است که با جستجوی گسترده متون با استفاده از واژگان کلیدی آنالیز مفهوم، رضایت شغلی و نارضایتی شغلی و بدون محدود کردن آنها به رشته پرستاری یا بهداشت در پایگاه های اطلاعاتی M‏edline, CINAHL, SID, ERIC, and PsychInfo انجام شده است. معیارهای ورود شامل فارسی یا انگلیسی بودن زبان منبع، درج واژه‌ های رضایت یا نارضایتی شغلی در عنوان یا کلمات کلیدی مقالات و چاپ آنها در مجلات معتبر داخلی و خارجی بود. مطالعات پیشنهادی یا نامه‌ های سردبیر از مطالعه خارج شدند. بدین ترتیب 38 مقاله که بین سال ‌ های 1986 تا 2012 چاپ شده بودند از نظر موضوع، تعریف رضایت شغلی، زمینه تئوریک جهت سنجش رضایت شغلی، ابعاد، پیامدها و پیش آیندهای رضایت شغلی بر اساس فرآیند تحلیل محتوا بررسی شدند. یافته‌ ها: در نهایت هفت تم از مقالات استخراج گردید: رضایت شغلی به عنوان یک احساس خوشایند، یک نگرش مثبت به شغل، یک قضاوت، یک ارزش، یک سازه چند بعدی، یک متغیر مستقل (پیشایند) و گاه به عنوان یک متغیر وابسته (پیامد). نتیجه‌ گیری: مفهوم رضایت شغلی دارای ماهیتی پویا، پیچیده و چند عاملی است؛ بنابراین برای طراحی ابزارهای جدید رضایت شغلی، باید حتماً با توجه به رویکردهای تئوریک آن، جنبه‌ های انتزاعی این مفهوم را به صورت عینی و قابل اندازه گیری تعریف کرد.