تحلیلی بر توزیع خدمات فرهنگی در شهرستان‌های استان قزوین

     توسعه متعادل و هماهنگ مناطق یک پیش‌نیاز بسیار مهم برای حصول پایداری و پیشرفت یکپارچه کشور به شمار می‌رود. در حقیقت توزیع مناسب و بهینه امکانات در میان مناطق، یکی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از نابرابری‌ها و شکاف توسعه و توزیع فضایی مناسب جمعیت در پهنه سرزمین است. بخش فرهنگ یکی از ارکان اصلی توسعه محسوب می‌شود که می‌تواند با تأمین نیازهای مادی و معنوی انسان‌ها سبب ارتقای کیفیت زندگی شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان قزوین در امکانات فرهنگی است. روش تحقیق در این بررسی توصیفی- تحلیلی بوده و جهت تعیین درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌ها، از تکنیک‌های ویکور، تاپسیس و پرامیتی استفاده‌شده است. همچنین با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای، شهرستان‌های استان از نظر سطح توسعه‌یافتگی، در ۳ گروه همگن طبقه‌بندی شدند. در این راستا برای تجزیه‌و تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزارهای SPSS، Excel و برای ترسیم نقشه‌های سطوح برخورداری شهرستان‌ها از نرم‌افزارARC GIS10  استفاده‌شده است. بر اساس نتایج تحقیق شهرستان قزوین به‌عنوان برخوردار‌ترین شهرستان از لحاظ توزیع تسهیلات فرهنگی و شهرستان البرز در گروه نیمه برخوردار قرار دارند و سایر شهرستان‌های استان در گروه محروم شناخته ‌شده‌اند. در نهایت با استفاده از شاخص ضریب پراکندگی میزان توزیع نامتعادل شاخص‌های منتخب پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفت و بر این اساس بیشترین نابرابری در رابطه با خدمات فرهنگی به ترتیب مربوط به تعداد مساجد و حسینیه‌ها و تعداد کانون‌های فکری و پرورشی کودکان و کمترین نابرابری به ترتیب مربوط به تعداد مراکز روزنامه سراسری و تعداد سینما در سطح شهر می‌باشد. با توجه به نتایج پژوهش، با فاصله گرفتن از مرکز استان به ترتیب شهرستان‌ها، بر میزان محرومیت ازلحاظ امکانات فرهنگی افزوده می‌شود.