تحلیل استراتژی‌های توسعه‌ی منطقه‌ای در آذربایجان شرقی

نویسندگان

  • حسن حکمت‌نیا استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام‌نور.
  • حسین نظم‌فر دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام‌نور.
  • دکتر محمدرضا پورمحمدی استاد دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

یکی از ویژگی‌های کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیت‌ها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب می‌توان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمده‌ای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز می‌یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه‌ای عمل کرده و باعث بروز نابرابری‌های منطقه‌ای می‌شود. در این زمینه توجه به نابرابری‌های منطقه‌ای در قالب شاخص‌ها، از جمله مهمترین ابزارهای برنامه‌ریزی به شمار می‌رود که از طریق آن برنامه‌ریزان قادر به ارزیابی نتایج اجرای برنامه‌ها در بستر محدوده‌های جغرافیایی خواهند بود. هدف این مقاله بررسی نابرابری‌های فضایی و ارائه راه‌کارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقه‌ای در استان آذربایجان‌ شرقی است و با بررسی مسائل و مشکلات فضایی در توزیع جمعیت و امکانات و با استفاده از  شاخص‌ها و سنجه‌های مختلف در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و میزان برخورداری شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی از نظر امکانات و خدمات اجتماعی به این نتیجه می‌رسد که ضعف خدمات‌رسانی به روستاها و عدم  وجود ارتباط منطقی روستاها با سطوح بالاتر از خود، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی در استان، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تعدیل نظام سکونتگاهی و ایجاد ارتباط با مراکز کوچک سکونتگاهی موجب تمرکز شدید جمعیت، خدمات  و سرمایه گذاریها در شهر تبریز و پیرامون آن و در نهایت ناهمگونی فضایی و عقب افتادگی سایر مناطق به خصوص روستاها در استان آذربایجان شرقی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه اقتصاد منطقه‌ای در استان آذربایجان شرقی

شهرنشینی شتابان همگام با تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عوامل ایجاد الگوی نامتوازن شهری و به تبع آن توزیع ناهمگون امکانات از جمله منابع اقتصادی در سراسر کشور از جمله استان آذربایجان شرقی می‌باشد. رویکرد مطالعه حاضر کاربردی بوده که با بهره‌گیری از روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» در راستای تحلیل فضایی شاخصه‌ای توسعه اقتصادی در بین شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی به انجام رسیده‌است. شاخص‌های مورد ار...

متن کامل

تحلیل فضایی نابرابری‌های ناحیه‌ای در استان آذربایجان شرقی

کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمده‌ای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار می‌آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه‌ای، گام نخست شناخت و سطح‌بندی مناطق از نظر برخورداری در زمینه‌های اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتم...

متن کامل

تحلیل تشخیصی شاخص‌های مؤثر در میزان تولید زنبورستان‌های آذربایجان شرقی

به‌منظور تحلیل تشخیصی شاخص‌های مؤثر در تولید زنبورستان‌های آذربایجان شرقی در راستای تعریف رابطه خاص بین برخی از عوامل مهم مؤثر بر تولید و میزان تولید آتی کندو، آزمایش تحلیلی در قالب تهیه یک پیش‌نویس و تکمیل اطلاعات در مراحل پرورش زنبورعسل و مرحله تولید صورت گرفت. بدین ترتیب که زنبورستان‌ها به دو گروه پرتولید (بالاتر از میانگین تولید) و کم‌تولید (پایین‌تر از میانگین تولید) با استفاده از شاخص‌های...

متن کامل

بررسی اتومایکوزیس در آذربایجان شرقی

مقدمه اتومایکوزیس مایکوزی دارای حالات بالینی حاد- تحت حـاد و یـا مـزمن در کانـال گـوش و احیانـا" لالـه گـوش می باشد که با بروز درد، التهاب، ترشح، چرک، خارش و کاهش قدرت شنوایی به علت تشکیل توده ای از عناصر قارچی در مجرای گوش تظاهرمی کند. انواع متفاوتی از قارچ های کپکی شفاف و رنگی، مخمرها، شـبه مخمرهـا و به ندرت درماتوفیت ها با منشأ اگزوژن و یا اندوژن در اتیولوژی ایـن مـایکوز دخیلنـد . در ایـن مط...

متن کامل

تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانه های استان آذربایجان شرقی

هدف این مطالعه تجزیه و تحلیل روند جریان رودخانه­های استان آذربایجان شرقی در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه با روش های ناپارامتری می باشد. برای این منظور از اطلاعات داده­های دبی ده ایستگاه هیدرومتری (1387-1362) و از آزمون مان کندال پس از حذف همه اثر ضرایب خودهمبستگی معنی دار استفاده شد. به منظور تخمین شیب خط روند از روش تخمین گر سن1 استفاده شد. نتایج نشان داد که 30 درصد ایستگاه ها، در مقیا...

متن کامل

تحلیل ژئوماتیک محوطه‌های باستان‌شناختی دوره اسلامی بستان‌آباد، آذربایجان شرقی

The research is dedicated to recognize most effective attributes and main factors in locating and distribution of Islamic settlements of Bostan Abad plain, East Azerbaijan. The data under study is composed of 226 sites containing archaeological remains of Islamic period, resulted from three seasons of archaeological surveys covering 279km2 of the plain. The Geomatics is a culculatory, analytic ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 2

صفحات  42- 50

تاریخ انتشار 2011-03-16

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023