تحلیل تاثیر سرریزهای بین استانی سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران

سرمایه‌ی انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین­کننده‌ی رشد اقتصادی می­باشد. این عامل از طریق افزایش بهره­وری نیروی انسانی، افزایش توان ایجاد و ظرفیت جذب فناوری­های جدید، افزایش بهره­وری سرمایه­‌ی فیزیکی و کاهش جرم و جنایت، بهبود انتخاب­های سیاسی و مهاجرت افراد تحصیل کرده به مناطق با سرمایه‌ی انسانی قوی­تر، هم اثراتی بر منطقه مورد نظر و هم اثرات سرریز بر رشد مناطق همجوار دارد. هدف مقاله‌ی حاضر، تحلیل اثرات مستقیم و سرریزهای فضایی سرمایه‌ی انسانی بر رشد اقتصادی در استان­های ایران می­باشد. برای دستیابی به این هدف، از مدل در بین فضایی در داده­های تابلویی که با به‌کارگیری تکنیک حداکثر درستنمایی برآورد می­شود، برای 28 استان ایران طی دوره­ی زمانی  90-1380 استفاده شده است. یافته­ها نشان می­دهد که سرمایه‌ی انسانی تأثیر مستقیم مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی هر استان دارد. همچنین سرمایه‌ی انسانی یک استان اثر سرریز مثبت بر رشد سایر استان­های داشته، به این معنی که با افزایش سرمایه‌ی انسانی هر استان‌، به طور متوسط رشد اقتصادی سایر استان‌ها افزایش یافته است.