تحلیل ساختار داستان‌های پهلوانی- حماسی ایران بر اساس نظریه اسطوره‌های تقویمی

نویسندگان

  • زینب شیخ حسینی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حضرت نرجس(س) رفسنجان
  • محمد بارانی دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده مقاله:

     ساختارگرایی رویکردی است که قواعد ساختاری حاکم بر متون را با توجه به روابطشان در کل متن مورد بررسی قرار می­دهد. پس از پراپ پژوهشگران همواره تلاش نموده­اند تا متون مختلف را مورد بررسی قرار داده با کشف الگوی ساختاری آنها، دستوری واحد برای تحلیل ساختار آنها ارائه نمایند. در پژوهش حاضر سعی شده است ساختار داستان­های پهلوانی ایرانی با تکیه بر داستان­های پهلوانی شاهنامه، بانوگشسب نامه، "کک کوهزاد"و ... به روش تحلیل محتوا و بر اساس نظریه ساختار اسطوره های تقویمی مورد بررسی قرار گیرد تا به این پرسش ها پاسخ داده شود که: آیا می­توان برای داستان­های پهلوانی ایران ساختاری مستقل از ساخت داستان های حماسی غربی ارائه داد؟ و دیگر اینکه آیا نبرد میان پهلوانان از نوع نبرد های میان مردگان و زندگان یا نبرد میان خیر و شر است؟ هدف تحقیق، یافتن اشتراکات و افتراقات ساختی این داستان هاست که قطعاً محصول گفتگوی ناخودآگاه اذهان ملت­هاست. نتیجة پژوهش نشان می دهد که ساختار داستان­های پهلوانی ایران مستقل از داستان­های غربی می­باشد. این داستان­ها که از اسطورة خیر و شر تأثیر پذیرفته، از دو سطح اسطوره­ای و روایی تشکیل شده است که ممکن است در بعضی از داستان­ها مثل بانوگشسب نامه که فقط سطح روایی در آن نمایان شده است، قابل مشاهده نباشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اهمّیّت داستانهای حماسی- پهلوانی منثور در تاریخ ادبیّات فارسی

آیا داستانهای حماسی- پهلوانی منثور در تاریخ ادبیّات فارسی، جریان ادبی مستقل و توانمندی بوده است؟ آیا همه آثار این حوزه دارای الگوی مشترکی از بن مایه ها هستند که قرن ها مورد تقلید راویان و کاتبان بوده است؟ آیا شاهنامه فردوسی در سیر تاریخی و تکوین این گونه ادبی تأثیرگذار بوده است؟ نگارندگان در پی پاسخ بدین پرسش ها مراحل ذیل را پیموده اند: الف) نخست، به بازخوانی چندباره چهار نمونه اثر از این جریان ...

متن کامل

تحلیل ساختار فیلم‌های حماسی بر اساس الگوی سفر قهرمان

در سال‌های اخیر، برخی متفکران با رویکردی بینارشته‌ای، با پیوند میان دستاوردهای روایت‌شناسی، اسطوره‌شناسی و روان‌شناسی، زمینه‌های تازه‌ای را برای مطالعات فیلم فراهم آورده‌اند. روایت‌ها، عموماً بیانگر گونه‌ای نگرش به جهان و چگونگی ادراک آن به شمار می‌روند. در این میان، روایت‌های اسطوره‌ای به واسطه ارائه الگوهایی پربسامد و پایدار از تجارب بشری، اهمیت ویژه‌ای می‌یابند. اسطوره‌ قهرمان، متداول‌ترین و ...

متن کامل

ساختار داستان‌های پهلوانی برزونامه بر اساس نظریه گرینتسر و تقابل خیر و شر

رویکرد ساختاری شیوه‌ای است که در قرن بیستم به اوج شکوفایی رسید و به ما این امکان را می‌دهد تا اصول واحد و تکرار شونده‌ای را که در میان روایت‌های موجود در یک اثر ادبی مشابهت ایجاد می‌کند، دریابیم. گرینتسر یکی از صاحب-نظران روسی است که با بررسی آثار حماسی تمدن‌های مختلف به خصوص هند، سعی نموده طرح یکسانی را برای ساختار داستان‌های حماسی ارائه نماید. به اعتقاد وی قهرمان داستان‌های حماسی مانند ایزد گ...

متن کامل

بررسی و تحلیل چند رسم پهلوانی در متون حماسی

در بیشترِ پژوهش­هایی که تا امروز دربارة «آیین­های ایرانی» در ادب حماسی منتشر شده، شواهد عموماً محدود به شاهنامه بوده و در این حدود نیز آداب و رسوم نادر و درخور بحث از توجّه و بررسی به دور مانده است. در مقالة حاضر با مطالعه در ادب حماسیِ ایران به معنای کامل و دقیق این اصطلاح، چند نمونه از رسوم، ویژگی­ها و بن­مایه­های کمتر شناخته شدة پهلوانی استخراج و تحلیل شده است. مطابقِ این چند آیین و مضمون داستانی...

متن کامل

تحلیل ساختار داستان‌های پهلوانی بهمن‌نامه بر اساس نظریّة گرینتسر و گریماس

 چکیده ساختارگرایی یکی از شیوه­های تحلیل متن در قرن بیستم است که با نگاهی کلّی­گرایانه، قواعد و الگوهای موجود در متن را مورد بررسی قرار می­دهد. گرینتسر از نظریّه­پردازان روسی است که ساختار قصّه­های حماسی تمدن­های آسیایی را مورد بررسی قرار داده است. در تحقیق حاضر سعی شده است با استفاده از روش تحلیل کتاب‌خانه­ای، ضمن بررسی نظریة گرینتسر و گریماس به تحلیل بهمن­نامه بر پایة این دو نظریّه پرداخته تأثیر ...

متن کامل

بررسی و تحلیل چند رسم پهلوانی در متون حماسی

در بیشترِ پژوهش­هایی که تا امروز درباره «آیین­های ایرانی» در ادب حماسی منتشر شده، شواهد عموماً محدود به شاهنامه بوده و در این حدود نیز آداب و رسوم نادر و درخور بحث از توجّه و بررسی به دور مانده است. در مقاله حاضر با مطالعه در ادب حماسیِ ایران به معنای کامل و دقیق این اصطلاح، چند نمونه از رسوم، ویژگی­ها و بن­مایه­های کمتر شناخته شده پهلوانی استخراج و تحلیل شده است. مطابقِ این چند آیین و مضمون داستانی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 11

صفحات  85- 107

تاریخ انتشار 2017-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023