تحلیل فضایی تفاوت‌های تاب‌آوری در نواحی شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی (موردمطالعه: شهرستان پل‌دختر)

نویسندگان

  • جواد بذرافشان استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران
  • مهرشاد طولابی نژاد دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران
چکیده مقاله:

دولت‌ها برای کاهش اثر مخاطرات راهبرهای متنوعی را در پیش می‌گیرند. از مهم‌ترین این راهکارها که تاکنون کمتر به آن توجه شده است، شناسایی تفاوت جوامع مختلف از نظر شاخص‌های تاب‌آوری در برابر مخاطرات، و اتخاذ استراتژی متناسب برای هرکدام از آن‌ها است. لذا هدف این مطالعه بررسی تفاوت جوامع شهری و روستایی از نظر تاب‌آوری در برابر مخاطرات طبیعی بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه، مصاحبه و سالنامه آماری استان لرستان است. جامعه آماری خانوارهای شهری و روستایی شهرستان پل‌دختر است (30012=N). با استفاده از فرمول کوکران، 379 خانوار (244 خانوار شهری و 135 خانوار روستایی) انتخاب گردید. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از آزمون‌های تحلیل واریانس، مدل رگرسیون لجستیک و برای تحلیل فضایی شاخص‌ها، از سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت قابل‌توجهی بین عوامل تاب‌آوری در مناطق شهری و روستایی وجود دارد. تاب‌آوری در مناطق شهری در درجه اول تحت تأثیر سرمایه اقتصادی می‌باشد. درحالی‌که سرمایه اجتماعی، مهم‌ترین عامل تاب‌آوری در مناطق روستایی است. همچنین در مناطق روستایی تغییرات مکانی قابل‌توجهی در زمینه شاخص‌های تاب‌آوری وجود دارد. لذا برای افزایش تاب‌آوری جوامع در برابر مخاطرات، باید برای هر یک از آن‌ها با توجه ظرفیت‌های محلی، استراتژی متناسب اتخاذ گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی سطح تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج)

Spatial Analysis of Villagers’ Resilience Against Environmental Hazards (A Case Study of Central District of Faruj County) Statement of the problem The concept of resilience is the outcome of changes in risk managing in current decade. Today, the views and theories of disaster management and sustainable development seek to create societies resilient against natural disasters. Natural d...

متن کامل

تحلیل فضایی وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران

      جغرافیای ازدواج، به مطالعة رفتار و الگوهای عمومی ازدواج و نظام خانواده و تغییرهای فضایی - زمانی آن می پردازد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش نماگرهای وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران می­باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می­باشد. در جمع­آورى اطلاعات از روش کتابخانه­اى و اسنادى استفاده شده ­و شاخص­های مقاله بر اساس داده­های خام سرشماری عمومی نف...

متن کامل

بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب‌آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی مطالعه موردی شهرستان زاهدان

مخاطرات طبیعی همیشه و در همه زمان­ها به صورت ناگهانی رخ داده‌است. جوامع انسانی همیشه از این مخاطرات زیان­های بسیار زیادی دیده­اند. یکی از راه­های مقابله با این مخاطرات افزایش تاب آوری جوامع در مقابل این خطرات است. هدف این پژوهش بررسی و سنجش میزان تفاوت تاب آوری جوامع شهری و روستایی در برابر مخاطرات طبیعی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آمار...

متن کامل

بررسی رابطه‌ی زیست‌پذیری سکونتگاه‌های روستایی بر تاب‌آوری روستاییان در برابر مخاطرات طبیعی نواحی روستایی دهستان مراوه‌تپه و پالیزان

مخاطرات و پیامدهای آن سبب بروز آسیب‏های زیست‏محیطی، ایجاد هزینه‏های کلان در بعد فردی تا فراملی، ناآرامی‏های اجتماعی و شکست ساختارهای کالبدی سکونتگاه‌ها می‏شوند. می‏توان این تأثیرات را در مجموع ناپایداری ابعاد مختلف زیست‏پذیری یک سکونتگاه روستایی عنوان کرد که در میزان و نحوه‌ی تحمل‏پذیری و برگشت به شرایط اولیه‌ی اجتماعات انسانی اثر خواهد داشت. به همین علت امروزه تاب‏آوری، به‌منزله‌ی یکی از سنجه‏...

متن کامل

ارزیابی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (مطالعه‌موردی: شهر اردبیل)

مروزه رویکرد تاب‌آوری شهری یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین رویکردهایی است که متضامن بقای سکونتگاه‌های انسانی می‌باشد. این رویکرد، راهنمایی است تا مسئولین و دست اندرکاران از تصمیمات انعطاف پذیر، خط مشی‌های جدید برای مدیریت شهری استفاده کنند. در این راستا و با توجه به اینکه شهر اردبیل شهری است که همواره مورد تهدید مخاطرات طبیعی همچون زلزله ، سیل و ... بوده، لذا بررسی وضعیت تاب‌آوری آن و عوامل موثری ک...

متن کامل

تحلیل وضعیت تاب آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)

مخاطرات طبیعی، شرایط زندگی سکنه شهرهای جهان را بشدّت تحت تأثیر قرار داده­ است. فزونی بلاها و خسارات مالی و جانی آن‌ها، پژوهش­هایی با موضوع تاب­آوری را در مطالعات شهری الزام­آور ساخته و در پی آن، مفهوم تاب­آوری به­سرعت در ادبیات پایداری شهری جای گشوده است. در پژوهش حاضر تاب­آوری شهر باقرشهر از شهرهای استان تهران و حاشیه پایتخت در برابر بلایای طبیعی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از منظر هدف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 1

صفحات  116- 135

تاریخ انتشار 2018-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023