تحلیل محتوای صورتجلسات صاحب نظران مرتع

موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در سال های 1394 و 95 با اهداف کوتاه مدت تعیین شاخص ها و  راهبردهای تدوین برنامه ششم  و بلند مدت طرح و بررسی راهکارهای حل مسایل مختلف منابع طبیعی کشور،  ضمن تشکیل کمیته های راهبردی و دعوت از اساتید و کارشناسان با تخصص های متنوع ، اعضای تشکل ها و بهره برداران سراسر کشور و تشکیل جلسات متعدد، در انتهای سال 1394 نسبت به جمع بندی نهایی نقطه نظرات و اعلام به مراجع ذی ربط اقدام نمود. هر چند توفیقات حاصله رضایت بخش بود ولی همچنان احساس می گردید که در پاره ای موارد این نشست ها همچنان باید تداوم داشته باشند. لذا نگارنده تصمیم گرفت با هدف مشخص شدن مولفه های مهم مورد بحث و اولویت بندی آن ها، کلیه صورتجلسات کمیته راهبردی تعادل دام و مرتع را مورد مطالعه قرار دهد. بدین منظور با استفاده از شیوه "تحلیل محتواى مقوله اى"  کلیه مسایل مطروحه کمیته مذکور تحت مولفه های اصلی مرتع،  مرتع دار، دام شامل ، اقتصاد و بازرگانی محصولات دامی، مجوزات،  قوانین و بخش نامه ها، تشکل ها و مشارکت، طرح ها و پروژه ها  و سایر مباحث آیتم بندی و مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که مجموع فراوانی 9 مولفه اصلی و 6 زیر مولفه مربوطه، 280 می باشد. در بین مولفه های اصلی،  بیش ترین و کم ترین  درصد فراوانی به ترتیب با میزان 07/26 و 36/0  درصد  به مولفه  اقتصاد و بازرگانی  محصولات دامی  و  زیر مولفه گاو از مولفه اصلی دام مربوط گردید. سایر مولفه ها نیز به ترتیب از بیش ترین درصد فراوانی  به کم ترین آن عبارت بودند از، مولفه مجوزات ، قوانین و بخش نامه ها 29/24 درصد، بره 64/9 درصد، زیر مولفه مدیریت کوچ از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها  29/9 درصد، تشکل ها و مشارکت 5/7 درصد، سایر سیاست ها 71/5 درصد، مدیریت دام 64/4 درصد، زیر مولفه طرح مرتع داری از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها 57/3 درصد، مولفه اصلی مرتعدار و  زیر مولفه گوسفند و بز از مولفه اصلی دام 5/2 درصد، زیر مولفه اسکان عشایر از مولفه اصلی طرح ها و پروژه ها 14/2  درصد و  در نهایت 79/1 درصد از سخنان صاحب نظران را در این جلسات مولفه اصلی مرتع به خود اختصاص داده بودند. با توجه به این که مشخص گردید در این جلسات احتمالا به دلیل محدودیت وقت و امکانات، برخی از مسایل مهم و کلیدی مرتع مورد بحث قرار نگرفته است لذا پیشنهاد های پژوهش  بر لزوم تداوم این جلسات و مطرح شدن مسایلی از قبیل بررسی امکان سنجی تفکیک مراتع مشاعی،   موضوع مالکیت مراتع ، موفقیت تشکل های منابع طبیعی، اثربخشی پروانه های چرا، انجام ممیزی های جدید، موضوع اجاره دهی پروانه ها و... تاکید داشت.