تحلیل وضعیت جریان رودخانه با استفاده از شاخص خشک‌سالی هیدرولوژیکی- زیست‌محیطی

نویسندگان

  • علیرضا شکوهی دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی
چکیده مقاله:

با توجه به گستردگی، تنوع و پیچیدگی فرآیندهای هیدرولوژیکی، تحلیل این جنبه از خشک‌سالی، داده ها و اطلاعات زیادی را طلب می‌کند. از این رو دستیابی به شاخصی با ویژگی‌های به‌کارگیری از داده‌های مشاهداتی، سهولت برآورد و برخورداری از اعتبار کافی که قابلیت تحلیل این نوع خشک‌سالی را نیز داشته باشد، مورد نیاز و ارزشمند است. در این بررسی شاخصی که هر دو جنبه خشک‌سالی هیدرولوژیکی و زیست‌محیطی را دارا است، معرفی شده است. شالوده روش ارائه شده بر استفاده از منحنی تداوم جریان به‌عنوان یکی از روش‌های تحلیل خشک‌سالی هیدرولوژیکی و جریان‌های کم، پایه‌ریزی شده است. کارایی شاخص مورد نظر (FDCI) با یکی از شاخص‌های جدید ارائه شده یعنی Stream flow Drought Index(SDI) مورد مقایسه قرار گرفته است. برای پیاده‌سازی روش، سه رودخانه دائمی از نواحی مختلف کشور (حوضه چالوس، جوستان و فریزی) با اقلیم و طول دوره آماری متفاوت، انتخاب شد. نتایج نشان داد که هم‌بستگی بسیار بالایی بین شاخص به‌دست آمده با شاخص  SDI (ضریب تعیین 0.98 =R2 و خطای استاندارد 0.02=SE )وجود دارد. برتری شاخص پیشنهادی در به‌کارگیری اصل داده‌های تاریخی با بیشترین مشاهدات و بدون هیچ‌گونه تغییر در اصل داده‌هاست. از این‌رو، کاربرد شاخص FDCI برای تحلیل خشک‌سالی هیدرولوژیکی رودخانه‌های واقع در مناطق شبه مدیترانه‌ای و نیمه‌خشک، به‌عنوان نتیجه اصلی این پژوهش محسوب می‌‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل وضعیت جریان رودخانه با استفاده از شاخص خشک سالی هیدرولوژیکی- زیست محیطی

با توجه به گستردگی، تنوع و پیچیدگی فرآیندهای هیدرولوژیکی، تحلیل این جنبه از خشک سالی، داده ها و اطلاعات زیادی را طلب می کند. از این رو دستیابی به شاخصی با ویژگی های به کارگیری از داده های مشاهداتی، سهولت برآورد و برخورداری از اعتبار کافی که قابلیت تحلیل این نوع خشک سالی را نیز داشته باشد، مورد نیاز و ارزشمند است. در این بررسی شاخصی که هر دو جنبه خشک سالی هیدرولوژیکی و زیست محیطی را دارا است، مع...

متن کامل

ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر جریان زیست محیطی رودخانه با استفاده از شاخص های هیدرولوژیکی مطالعه موردی: رودخانه ی کردان

کشور ما با توجه به قرار گرفتن در عرضهای جغرافیایی پایین از اثرات ناشی از پدیده تغییر اقلیم مصون نبوده و بیشترین تبعات منفی این پدیده را متحمل خواهد شد. از اینرو لازم است که تاثیر این پدیده به ویژه در پیکره های آبی کشور به عنوان آسیب پذیر ترین بخش، از جنبه‌های مختلف محیط زیستی مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر پدیده تغییر اقلیم بر روی تغییرات رژیم هیدرولوژیکی یکی از سیستم‌...

متن کامل

پیش‌بینی خشکسالی جریان رودخانه با استفاده از شاخص SPI و زنجیره مارکف در حوزه آبریز کرخه

سابقه و هدف: خشکسالی یکی از پیچیده‌ترین بلایای طبیعی در جهان است و زمانی رخ می‌دهد که آب قابل دسترس یک سامانه برای تامین نیازهای حداقل یکی از بخش‌های زیستی، اقتصادی و اجتماعی طی یک دوره زمانی قابل ملاحظه کافی نباشد. گرچه به‌طور کلی تعریفی جهانی از خشکسالی وجود ندارد، می‌توان خشکسالی را به انواع مختلفی تقسیم‌بندی نمود: خشکسالی هواشناسی، کشاورزی، هیدرولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی. خشکسالی هیدرولوژیکی...

متن کامل

بازسازی جریان رودخانه با استفاده از گاه‌شناسی درختی، و مدل‌سازی و طبقه‌بندی خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضۀ کرخه

با اندازه‌گیری حلقه‌های رویشی سالیانة درختان و ساخت گاه‌شناسی از آن‌ها، امکان مطالعه و بازسازی جریان رودخانه‌ها در محدودة رویشگاه‌‌ها فراهم می‌شود. هدف از انجام این پژوهش، بازسازی جریان رودخانه با استفاده از گاه‌شناسی درختی، و مدلسازی و طبقه‌بندی خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضة کرخه است. در این تحقیق از شاخص گاه‌شناسی درختی منطقه‌ای زاگرس مرکزی دو گونة درختی بلوط ایرانی ( Quercus brantii) و بلوط ما...

متن کامل

بررسی خشکسالی هیدرولوژیک رودخانه ی ارمند با استفاده از تجزیه و تحلیل جریان های کم آبی

سابقه و هدف: پایش و ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک به دلیل وقوع مکرر آن در حوزه‌های مختلف آبریز در ایران و به منظور پیشگیری و مدیریت بحران ناشی از آن به یک ضرورت بدل شده است. در اغلب مطالعات انجام گرفته از شاخص‌های خشکسالی به منظور بررسی آن استفاده شده است. شاخص‌های خشکسالی مانند شاخص خشکسالی رودخانه‌ای (SDI)، با استفاده از محاسبات آماری بر داده‌های جریان رودخانه در نهایت منجر به یک عدد می‌گردد که ...

متن کامل

بازسازی جریان رودخانه با استفاده از گاه شناسی درختی، و مدل سازی و طبقه بندی خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضۀ کرخه

با اندازه گیری حلقه های رویشی سالیانة درختان و ساخت گاه شناسی از آن ها، امکان مطالعه و بازسازی جریان رودخانه ها در محدودة رویشگاه ها فراهم می شود. هدف از انجام این پژوهش، بازسازی جریان رودخانه با استفاده از گاه شناسی درختی، و مدلسازی و طبقه بندی خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضة کرخه است. در این تحقیق از شاخص گاه شناسی درختی منطقه ای زاگرس مرکزی دو گونة درختی بلوط ایرانی ( quercus brantii) و بلوط ماز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 2

صفحات  125- 133

تاریخ انتشار 2013-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023