تعیین برخی ویژگی‌های ملکولی و بیولوژیکی توسپوویروس‌های مختلف از استان مرکزی

اعضای جنس Orthotospovirus عوامل مهم خسارت­زا به انواع محصولات زراعی، سبزیجات و گیاهان زینتی در سراسر جهان هستند. به منظور ردیابی گونه­های مختلف توسپوویروس­ها در استان مرکزی، از مزارع و گلخانه­های مختلف کشت گیاهان زراعی و زینتی نمونه­برداری شد. از مجموع حدود 160 نمونه مشکوک با علایم شبه‌ویروسی جمع­آوری‌شده، 106 نمونه در آزمون DAS-ELISA، با آنتی­بادی­های چند همسانه­ای ویروس­های حلقه زرد گوجه فرنگی (Tomato yellow ring virus, TYRV)، لکه زرد زنبق (Iris yellow spot virus, IYSV) و بافت مردگی جوانه بادام زمینی (Groundnut bud necrosis virus, GBNV) واکنش مثبت نشان دادند. بر اساس توالی­های قطعات به دست آمده با استفاده از آغازگرهای عمومی گروه آسیایی و یوراسیایی توسپوویروس­ها و اختصاصی ژن رمز کننده نوکلئوکپسید در آزمون RT-PCR، وقوع TYRV در گیاهان آلسترومریا، توتون، لادن و گوجه فرنگی، IYSV در گیاهان پیاز و تره و همچنین ویروس سبزرد فلفل (Capsicum chlorosis virus, CaCV) در کوکب کوهی Rudbeckia sp)) تایید شد. بررسی جدایه­های منتخب با استفاده از سه گونه گیاه آزمون Nicotiana benthamiana، Vigna ungoiculata و Capsicum annuum نشان داد که جدایه­های TYRV از نظر بیولوژیکی از یکدیگر متمایز هستند. همچنین ارزیابی­های فیلوژنتیکی بر اساس توالی آمینواسیدی پروتئین نوکلئوکپسید نشان داد که جدایه­های TYRV جمع­آوری شده به زیر گروه TYRV-t تعلق داشت و جدایه­های IYSV در زیر گروه IYSV-Eurasia گروه­بندی شدند. جدایه CaCV کوکب کوهی در گروه یک آسیایی (Watermelon silver mottle virus, WsMoV) قرار گرفت و بیشترین قرابت را با جدایه­­ای از ایالات متحده نشان داد.