تعیین مناسب ترین روش برآورد بار معلق در رود سیستان

رسوب‌گذاری در مسیر رود‌ها از بزرگ‌ترین مشکلات منابع آب سطحی به‌شمار آمده و باعث واردشدن زیان‌هایی به بناها و مزرعه‌ها و تغییر مسیر رودها می‌شود. روش‌های مختلفی برای تخمین بار رسوبی به‌کار برده‌می‌شوند اما به نحوه‌ی استفاده و دقت آن‌ها کم‌تر توجه شده است. در این پژوهش رود رسوب‌گذار سیستان در انتهای حوزه‌ی آب‌خیز رود هیرمند با شیبی ملایم و طول تقریبی 70 کیلومتر انتخاب شد. از آمار داده‌های متناظر آب‌دهی جریان و آب‌دهی بار‌معلق رود سیستان در طول دوره‌ی آماری سال‌های 1349 تا 1394 استفاده شد. برای افزایش دقت کار، داده‌ها به‌صورت ماهانه و فصلی طبقه‌بندی شدند. برآورد بارمعلق رود با 6 روش آماری یک‌خطی، دوخطی، حد وسط دسته‌ها، فائو، ضریب پارامتری (سی‌اف) و غیرخطی انجام گردید. با توجه به این‌که تعیین نقطه‌ی شکست در روش دوخطی اهمیت ویژه‌یی دارد از روش بهینه‌سازی به‌کمک الگوریتم ژنتیک برای تعیین آن استفاده شد. برای انتخاب روش مناسب براورد بارمعلق دو معیار ارزیابی میانگین خطای نسبی و جذر میانگین مربعات خطا به‌کار رفت. نتایج نشان دادند که روش دوخطی پیشنهادی در همه‌ی روش‌های بی‌تفکیک، تفکیک فصلی و ماهانه به‌ترتیب با میانگین خطای نسبی 154/46، 142/70 و 116/15 بهترین نتیجه را می ­دهد و تفکیک داده‌ها به‌صورت ماهانه باعث افزایش دقت و کاهش جذر میانگین مربعات خطا در رود سیستان می‌شود.