تلمیح و ایهام در شعر کمال خجندی
نویسنده
چکیده مقاله:
دیوان به نسبت پرحجم کمال الدّین مسعود خنجدی، به جز چهار قصیده و ابیاتی با عنوان های: قطعات، دوبیتی، رباعی، مثنوی و یک نمونه مستنزاد که همۀ آنها به اندازۀ یک دهم دیوان نمی شود، بقیه از 982 غزل عرفانی فراهم آمده است. محتوا و بار هنری همۀ این غزلها در قیاس با غزلهای سعدی، مولانا و حافظ که کمال در جای جای اشعار خود از این شاعر نامدار و غزلهایشان یاد کرده است؛ چندان نغز و گرانبار نمی نماید. گرچه کم نیست شمار غزلهایی که در آنها ابیاتی به راستی زبا و دل انگیز، دیده می شود. به هر روی، کمال یکی از غزلسرایان پرآوازۀ اواخر قرن هشتم هجریست. در سروده های کمال به نمونه های فراوانی از تعبیرهای مردمی و فرهنگ عامّه قرن هشتم برمی خوریم که وی با استادی شایسته ای آنها را در لابه لای ابیات سروده های خود، آورده است. این شیوه از دیدگاه زیبا شناختی، ارزش و اعتبار ویژه ای به شعر او بخشیده است. کاربردهای هنری و زیبا شناختی دیگر نیز در شکل های گونه گون فنون بلاغت، به ویژه در غزلهای او، بسیار است. بررسی و پی گیری این موضوع از سوی نگارنده در شعر کمال، بدین گونه است: الف- تلمیح: 1- تلمیح به آیات قرآن کریم 2- تلمیح به قصص قرآنی و داستانهای پیامبران 3- تلمیح به احتدیث 4- تلمیح به مثلها، اصطلاحات و گفته های معروف بزرگان 5- تلمیح به شاعران و شعر آنان و اصطلاحات ادبی ب- ایهام: 1- ایهام مطلق 2- ایهام تناسب
منابع مشابه
نگاهی به شعر کمال خجندی از چشم انداز علم بدیع
چکیده بی‌تردید دو عامل مهم تخیّل و زبان در خلق شعر مؤثر هستند. شاعر با کمک تخیّل از تمام امکانات و شگردهای زبانی چون بیان، بدیع، معانی بهره گرفته و دست به آفرینش ادبی می-زند. در این میان بدیع به عنوان یکی از علوم مهم بلاغی و شگردهای زیبایی شناختی در تناسب و توازن درونی کلام نقش مؤثری دارد. این تناسب و توازن که در نقد ادبی نو و به ویژه فرمالیست‌های روسی به آن توجه ویژه‌ای می‌شود حاصل هماهنگی عوامل...
متن کاملتلمیح در شعر رودکی
یکی از مهم‌ترین آرایه‌های ادبی در ادبیات فارسی تلمیح است. هرگاه در شعری به‌طور غیرمستقیم داستان، واقعۀ تاریخی، آیه یا حدیث و یا سخن مشهوری در ذهن تداعی شود، آرایۀ تلمیح به‌کار رفته است. آرایه‌های ادبی گاهی زیبایی‌آفرین‌اند و گاهی مددگر معنای شعر، و کم هستند هنرمندانی که از هردو وجه بهره داشته باشند. تلمیح این بهرة دوجانبه را دارد و بدین لحاظ ارزشی دوچندان می‌یابد. در دیوان شعر رودکی نیز تلمیح ...
متن کاملمضامین و لغات و تعبیرات قرآنی در اشعار کمال خجندی
کمال خجندی، از سخنوران و عرفای عالی‌قدر قرن هشتم هجری، یکی از بزرگ‌مردانی است که از آیات و مضامین قرآنی در اشعار خویش بسیار بهره برده است. در این مقاله، بازتاب مطالب قرآنی خواجه کمال ذیل چهار بخش مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است که عبارت‌اند از: ۱. اسماء، سُوَر و آیات قرآنی؛ ۲. تلمیح به داستانهای قرآنی؛ ۳. تجلی مضامین قرآنی؛ ۴. اقتباسات قرآنی. در بخش اول ابیاتی که نام سوره‌ها و آیه‌های قرآنی به...
متن کاملبررسی ساختار تمثیل و اسلوب معادله در غزلیات کمال خجندی
کمال‌الدین مسعود خجندی معروف به «کمال خجندی» و متخلص به «کمال» شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم و از معاصران حافظ شیرازی است. کمال خجندی در شیوه غزال سرایی از شاگردان سعدی به شمار می‌رود. تأثیرپذیری‌های کمال خجندی از غزل سعدی در حوزه‌های گوناگون؛ مضامین و محتوا، ساختار کلام، ترکیب‌ها و عبارات، موسیقی کلام، وزن، قافیه و ردیف و نیز به‌کارگیری اسلوب معادله و تمثیل چشمگیر است. در متون بلاغی جدید، تمثیل یک...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 5.6
صفحات 87- 95
تاریخ انتشار 1998-11-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023