تهیـه فـرمـولاسیـون جـدیـدی از امول‌ژل دیکلوفناک دی‌اتیل‌آمونیوم و مقایسه آن با فراورده استاندارد

مقدمه وهدف: بیماری‌های التهابی مفاصل یکی از شایع‌ترین بیماری‌های التهابی بوده و تجویز داروهای خوراکی ضدالتهاب غیراستروئیدی راه اصلی درمان این بیماری‌ها است. به علت عوارض تحریکی نسبتاً شدید این داروها بر روی مخاط گوارش، توجه خاصی به تجویز آنهـا از راه پوست شده است. هدف از این مطــــالعه تهیه فرمولاسیون جدیـــدی از امول‌ژل دیکلوفناک دی‌اتیل‌آمونیوم و مقایسه آن با فراورده استاندارد است. مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه تجربی است که در دانشکده داروسازی و علوم دارویــــی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1384 انجام شده است. پس از تهیه فرمولاسیونهای متعدد از دیکلوفناک در فازهای آبکی، روغنی و فاز ژل کننده، مطالعات برون تن بــــا استفاده از سلول انتشار فرانس و غشاء استات سلولز انجام گرفته و احتمال جذب دارو از پوست با مطالعه غلظت دارو در ادرار 6 نفر از داوطلبان سالم انجام گرفت. نتایج آزمایش‌ها با استفاده از شاخص‌های توصیفی و آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و به وسیله نرم افزار SPSS بررسی گردیدند. یافته‌ها: از بین فراورده‌های تهیه شده بهترین آنها که دارای خصوصیات فیزیکوشیمیایی مناسبی بود انتخاب گردید. فراورده انتخابی با فراورده استاندارد که امول‌ژل ولتارن بود مورد مقایسه قرار گرفت. پس از 4 ساعت حدود 85 درصد دارو از هر کدام از فراورده‌ها بـــه طـــور یکســـان آزاد گردید. اندازه‌گیـــری غلظت دارو در ادرار بــا استفاده از روش کروماتوگرافی با کارکرد عالی انجــــام گردید کــــه در محدوده 10 الی 1000 نانوگرم بر میلی‌لیتر خطی بود. حداکثر تغییرات در اندازه‌گیری دقت و صحت اندازه‌گیری برابر 15 درصد محاسبه شد. نتیجه‌گیری: در مقایسه با فراورده استاندارد فرمولاسیون انتخاب شده دارای مشخصات فیزیکو‌شیمیایی لازم بوده و می‌تواند دارو را در زمان مناسب آزاد نماید. روش راه‌اندازی شده بـــرای اندازه‌گیری دارو در ادرار دارای دقت و حســاسیت لازم بوده و جهت انجام مطالعات بعدی توصیه می‌شود. غلظت دارو در ادرار بسیار کم بوده و قابل اندازه‌گیری نبود، لذا پیشنهاد می‌شود که اندازه‌گیری دارو در مایع سینویال که به نظر می‌رسد دارو درآن تجمع می‌یابد انجام شود.