دامنه بهینه چگالی ظاهری نسبی بدست‌آمده از آزمون پروکتور و تنش محوری 200 کیلو پاسکال برای رشد آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

هدف از این پژوهش تعیین حدود بحرانی و دامنه بهینه چگالی ظاهری نسبی (RBD) به­دست­آمده از آزمون پروکتور (RBDProctor) و تنش محوری 200 کیلو پاسکال (RBD200kPa) یک خاک لومی-رسی-سیلتی بر اساس وزن نسبی دانه، وزن نسبی خشک شاخساره، ارتفاع نسبی و حجم نسبی ریشه گیاه آفتابگردان (Helianthus annuus L.) بود. مقادیر نسبی از تقسیم میانگین مقادیر مطلق صفات مذکور در هر گلدان بر بیشینۀ مشاهده­شده همان صفت به­دست آمد. دامنه­ای از چگالی ظاهری خاک (35/1 تا Mg m-3 59/1) در 10 گلدان (cm 50 × cm 40 و عمق cm 50) توسط غلطک­هایی با جرم­های متفاوت ایجاد شدند. آفتابگردان کشت­ شده در گلدان­ها در فضای باز قرار گرفت و در طول آزمایش وزن گلدان­ها و میزان آب زهکشی شده به­صورت روزانه اندازه­گیری ­شد. مقدار رطوبت خاک در گلدان­ها توسط آبیاری در محدوده FC تا FC6/0 نگه داشته شد. دامنه بهینه RBDProctor و RBD200kPa دامنه­ای پنداشته شد که در آن صفت­های نسبی گیاه بزرگتر یا مساوی 95/0 بیشینۀ پیش­بینی­شده با معادلۀ برازش یافته بر داده­های نسبی در برابر RBD باشد. عملکرد دانه آفتابگردان در RBDProctor برابر 854/0 به حداکثر مقدار رسید و دامنه بهینه RBDProctor برای وزن نسبی دانه بین 823/0 تا 884/0 به­دست آمد. مقادیر متناظر برای RBD200kPa به ترتیب برابر 975/0، 940/0 تا 009/1 بودند. این یافته­ها نشان داد که در RBD کمتر از حد پایین یا بیشتر از حد بالای شروع محدودیت، شرایط نامناسب فیزیکی خاک سبب کاهش عملکرد دانه آفتابگردان می­شود.