رابطه بین جرم و نرخباروری با رشد اقتصادی

مقدمه: با توجه به روند فزاینده جرم و جنایت در کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه و آثار زیان‌بار اجتماعی-اقتصادی بر دولتها، موضوع جرم می‌تواند موردتوجه جدی قرار گیرد. امروزه یکی از اهداف مهم دولتها دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی است. ازیک‌طرف وجود قوانین و مقررات لازم و دقیق، وجود امنیت و نبود جرم و جنایت در جامعه عامل رشد و توسعه اقتصادی است. از سوی دیگر دستیابی به توسعه پایدار و تأمین ثبات و امنیت، بدون در نظر گرفتن رفاه اجتماعی امکان‌پذیر نیست. به‌گونه‌ای که عواملی مانند نرخ شهرنشینی، نرخ بیکاری، آموزش و سرمایه انسانی در کنار خود به بروز جرم و جنایت دامن زده و شرایط را برای بدتر شدن وضعیت اقتصادی فراهم می‌کند. افزایش جرم و جنایت از موضوعاتی است که به‌عنوان خط قرمز جوامع محسوب می‌شود و دولتهای مختلف بسته به نگرش و نوع نظامی که به‌وسیله آن به اداره امور جامعه می‌پردازند به این پدیده واکنش می‌دهند. هرچه این جرائم بیشتر شود هزینه‌های تأمین امنیت همچون افزایش تعداد پرسنل نیروی انتظامی، مخارج فزاینده بودجه‌های نظامی، دادگستری و قضایی بیشتر می‌شود و این اتفاق مانعی برای تخصیص بودجه‌های دولت به بخشهای تولیدی و صنعتی که عامل رشد اقتصادی است می‌شود. هدف عمده این تحقیق بررسی تأثیر جرم و نرخ باروری بر رشد اقتصادی است. روش: در این مطالعه، برای استخراج نتایج تجربی از روش داده‌های پانل استفاده شده است. انتخاب این روش از یک‌سو برحسب دسترسی  نداشتن به داده‌های ناهنجاری و جرائم در یک دوره زمانی طولانی و ناتوانی در استفاده از مدلهای مبتنی بر داده‌های سری زمانی و از سوی دیگر، به دلیل مزایای روش داده‌های پانل است که دلایل آن در متون مختلف وجود دارد. همچنین تخمین مدل داده‌های سری زمانی طی دوره 20 ساله 1996 تا 2015 با استفاده از نرم‌افزار Eviews8 انجام شده است. یافته‌ها: معیارهای جرم (قتل عمد، جرائم خشن و سرقت) دارای تأثیر منفی و معنی‌دار بر رشد اقتصادی هستند. هرچه این نوع جرائم بیشتر شود مانعی در جهت تحقق شکوفایی تولید و رونق کسب‌وکار است. نرخ بیکاری دارای تأثیر منفی بر رشد اقتصادی است که در کنار آن به افزایش جرم کمک می‌کند. نرخ باروری دارای تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی است و با پیر شدن جمعیت و کاهش رشد جمعیت فعال، کشورها سعی در رشد جمعیت از طریق افزایش نرخ باروری دارند. نرخ پس‌انداز دارای تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی است. شاخص ثبات سیاسی اگرچه انتظار می‌رود دارای تأثیر مثبت و معنی‌دار بر رشد اقتصادی باشد، به دلیل امنیتی بودن منطقه و شرایط بسته کشورها، زمینه برای بسته شدن و دیدگاههای یک‌جانبه و بدون انتقاد و نبود پاسخ‌گویی وجود دارد که بر رشد تولید تأثیر منفی گذاشته است. بحث: بررسی رابطه جرم و رشد اقتصادی از چند جهت دارای اهمیت است؛ اول آنکه رشد اقتصادی ضعیف با میزان بالای جرائم در ارتباط است. همچنین یکی از اهداف بزرگ دولتها تحقق امنیت، عدالت، آزادی و کرامت انسانی است که در سایه تدوین قوانین و مقررات مناسب و عمل کردن به قوانین به‌دست می‌آید و چنانچه خلاف قانون صورت گیرد موجب بروز مشکلاتی در مسیر رشد و توسعه اقتصادی است. ازاین‌رو بررسی تأثیر جرم و سایر عوامل اقتصادی- اجتماعی به سیاست‌گذاران و مدیران کمک می‌کند تا عوامل تنش‌زا و پیش روی توسعه را شناسایی و در کنار آن سیاستهای مناسبی اتخاذ کنند. همچنین در این رابطه، بررسی تأثیر جرم و دیگر عوامل بر رشد اقتصادی (رشد تولید ناخالص داخلی سرانه) می‌تواند موردتوجه قرار گیرد که با توجه به تأثیر منفی جرم بر رشد اقتصادی و ضریب قابل‌توجه آن می‌توان گفت این عامل باعث هدر رفتن منابع دولتی می‌شود چرا که منجر به افزایش هزینه برای ایجاد دادگستری و مراکز قضایی (تربیت قضات و دیگر عوامل قضایی) و هزینه‌های عوامل پیشگیری از جرم و بازپروری زندانیان بعد از جرم می‌شود. درواقع این هزینه به‌جای اینکه در راستای توسعه و بالندگی و شکوفایی اقتصادی و چرخاندن چرخهای اقتصادی و افزایش اشتغال صرف شود، صرف چنین مواردی می‌شود که با اعمال روشهایی از قبیل فرهنگ‌سازی درزمینه بالا بودن هزینه فرصت جرم می‌توان باعث کاهش آن و عواقب ناشی از آن برای جامعه و به‌خصوص جوانان شد.