راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎ و زﻣﯿﻨﻪ در ﻓﻬﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻣﺸﺮوﻋﻪ

نویسندگان

  • احسان شاکری خوئی داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ دﮐﺘﺮای ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻣﺮﮐﺰ
  • علی اکبر امینی عضو هیأتﻋﻠﻤﯽ و اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﻣﺮﮐﺰ
چکیده مقاله:

ﻓﻘﻪ ﺷﯿﻌﻪ، ﻗﺒﻞ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر، ﭼﻨﺪان ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ داد. ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﻋﺼﺮ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاﻫﯽ و ﺟﺪال ﻗﺪﯾﻢ و ﺟﺪﯾﺪ در اﯾﺮان، ﻓﻘﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازیِ ﺷﯿﻌﻪ در ﺑﺎب دوﻟﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﺤﻮل ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﻓﻘﻬﺎ و ﻋﻠﻤﺎی ﺑﺰرگ ﺷﯿﻌﻪ، در ﻗﺎﻟﺐ دو ﻣﮑﺘﺐ و ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی و ﻓﻘﻬﯽ اﯾﺮان و ﻧﺠﻒ، ﺑﻪ ﻃﺮح دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎ و ﻣﻮاﺿﻊ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻘﻬﯽ ﺧﻮد در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺳﯿﺎﺳﯽ و دوﻟﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ. دو ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﻬﻢ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻋﻪ، از ﻣﯿﺎن دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎ و آراء ﻓﻘﻬﺎی ﺑﺰرگ ﺷﯿﻌﻪ در ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ. ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﻓﻘﻬﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﯿﻦ ﻧﺎﺋﯿﻨﯽ و ﺑﺎ اﻟﻬﺎم ﮔﯿﺮی از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺪرن و ﻧﻮ آﺋﯿﻦ ﻣﺸﺮوﻃﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪ. در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻋﻪ ﺑﺎ ﻃﻼﯾﻪ داری ﻋﻠﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ در رأس آن ﺷﯿﺦ ﻓﻀﻞ اﻟﻪ ﻧﻮری ﻗﺮار داﺷﺖ ﺻﻮرت ﺑﻨﺪی ﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﭼﺮاﯾﯽ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﻮاﻧﺸﯽ ﻣﻌﻨﺎ دار از ﻓﻀﺎی ﻣﻌﻨﺎﯾﯽِ اﯾﻦ دو ﻧﻈﺮﯾﻪ اراﺋﻪ داد. ﭼﺮا و ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﻘﻪ ﺷﯿﻌﻪ در ﯾﮏ ﻋﺼﺮ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺘﻨﺒﺎط واﺣﺪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ و ﻧﻈﺮات دوﮔﺎﻧﻪ ﺿﺪ ﻫﻢ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ؟ ﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺼﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎرﭼﻮب و اﻟﮕﻮی روش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﮐﻮﺋﻨﺘﯿﻦ اﺳﮑﯿﻨﺮ- از اﺻﺤﺎب ﻣﮑﺘﺐ ﮐﻤﺒﺮﯾﺞ- در ﺻﺪد ﻓﻬﻢ و رﻣﺰ ﮔﺸﺎﯾﯽ از ﻣﻌﻨﺎی ﻧﻬﻔﺘﻪ در ﭘﺲ اﯾﻦ دو ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺮﻣﻨﻮﺗﯿﮏ اﺳﮑﯿﻨﺮ، ﻧﻈﺮﯾﺎت، آراء و اﻧﺪﯾﺸﻪ «ﻣﻌﻨﺎ» ﻫﺎی ﻫﺮ ﻣﺘﻔﮑﺮ، ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ و زﻣﯿﻨﻪ» ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ، ﮐﻨﯿﻢ ﺷﮑﻞ ﻣﯽ « ﻫﺎ ﮔﯿﺮد. ﻓﻠﺬا ﺑﺮای ﻓﻬﻢ ﻫﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ای، ﺑﺎزﺳﺎزیِ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎ و ﺑﺴﺘﺮﻫﺎی ﺷﮑﻞ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ آن ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﭼﺎرﭼﻮب روﺷﯽِ اﺳﮑﯿﻨﺮ در ﻓﻬﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺸﺮوﻋﻪ و ﻧﺰد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ آن ﺑﻪ آزﻣﻮن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی دوﮔﺎﻧﻪ زﺑﺎﻧﯽ، ﻓﮑﺮی و ﻋﻤﻠﯽ، ﻣﺤﯿﻄﯽ اﯾﻦ دو ﻧﻈﺮﯾﻪ، اﺣﺼﺎء و ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عصر مشروطه و زمینه های سیاسی و اجتماعی تقابل اندیشه شریعتمداران مشروطه خواه و مشروعه خواه

سوال اصلی این مقاله آن است که چگونه مبانی مدرن و غربی مشروطه خواهی مورد قبول بخشی از شریعتمداران قرار گرفت و علل و دلایل تقابل آنان و شریعتمداران مشروعه خواه چه بود. اصلی ترین فرضیه این پژوهش آن است که تکیه هر دو دسته بر متن و روایاتی مشابه بود. مَشروعه خواهان همچنان به مبانی و تفاسیری تکیه داشتند که وجود  شاه هر چند فاسد و مستبد را برای حفظ امنیت جامعه ضروری می دید. در مقابل مشروطه خواهان با...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

ردّ نظریه‌ی "سلطنت مشروعه"؛ میرزای قمی و حاکمیت سیاسی در عصر غیبت

هدف پژوهش حاضر بازخوانی دیدگاه میرزای قمی در "ارشادنامه" و ارائه مستنداتی پیرامون عدم پذیرش سلطنت مشروعه توسط ایشان است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سوال است که آیا می‌توان از ارشادنامه‌ی میرزای قمی به نظریه‌ی مشروعیت سلطنت رسید؟ در این راستا، دلایل کسانی که معتقدند میرزای قمی سلطنت مشروعه را پذیرفته است، مطرح شده و در نهایت با بررسی اجمالی عصر میرزای قمی و مقایسه‌ی آثار...

متن کامل

انقلاب مشروطه و نظریه های مارکسیستی

انقلاب مشروطه ایران، صحنه ای مناسب جهت بررسی حوادث تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران از سال 1324 ه.ق تا کنون می باشد. انطباق موقعیت های مختلف در انقلاب مشروطه با نظریه های جامعه شناسانه در یک روش تحقیق مبتنی بر اصول شناخت و تحلیل منطقی پدیده اجتماعی، برای ما شرایط شناخت علل، آثار و پیامدهای آن در سطوح مختلف جامعه را مناسب می سازد. نظریه های انقلاب در پی پاسخ به این پرسش اساسی هستند که انقلا...

متن کامل

The Effects of 8 Weeks of Vitamin C Intake and Regular Aerobic Exercise on Serum Brain-Derived Neurotrophic Factor and Insulin-like Growth Factor-1 Levels in Obese Girls

شور و داوم اه : ،یبرجت همین قیقحت نیا رد 28 نیماتیو ،نیرمت ،لرتنک هورگ راهچ هب یفداصت روط هب و باختنا قاچ رتخد C یبیکرت و دندش میسقت . نیرمت تدش اب يزاوه 50 ات 70 ،رثکادح بلق نابرض دصرد 3 تدم هب و هتفه رد هسلج 8 هتفه دش ماجنا . هورگ ياه نیماتیو C و صرق یبیکرت 500 یلیم نیماتیو یمرگ C ار 3 فرصم هتفه رد راب دندومن . هنومن و لبق اتشان ینوخ ياه 48 هلخادم نیرخآ زا سپ تعاس اه عم...

متن کامل

Immune and non-immune assays

تاسياقلما فلتخم ىلع ءوضلا ضعب ءاقلإ تم ةعجارلما هذه يف دضتسلماب دضلا تلاعافت ىلع دمتعت يتلا ةموسولما ةيعانلما ةيعانلما و ،ةيقلأتلا ةيعانلما تاسايقلما لمشت يتلاو Ag-Ab هذه فيرعت تم .)EIA, ELISA( ةييمزنلإا ةيعانلما و ،ةيعاعشلا و تلاعافتلا أدبلم رصتخم فصو عم لًاوأ ةثلاثلا تاسياقلما اهروطت حيضوتل يخيراتلا جردتلا بسح تشقون مث ،تاقيبطتلا امك .لماك لكشب ةيلآ ةينقت ىلإ ةياهنلا يف داق يذلا يجيردتلا ةخطلل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 15

صفحات  25- 46

تاریخ انتشار 2012-10-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023