رخنه کاربردی مواضع مغالطه در گفتمان ارسطویی ـ ابن سینایی

مواضع و رخنه های تهدید در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

واکاوی مواضع سیاسی امام رضا (ع) در بحران‌های اعتقادی ـ سیاسی دورة (203 ـ 183 ق)

این نوشتار می‌کوشد، با توجه به روایت‌های نقل‌شده از امام رضا(ع) و با روش توصیفی و تاریخی، دیدگاه حضرت را  در مورد مسائل مهم جامعه و حکومت در دورة بحرانی (203-183 ق) بررسی کند. مقولة ولایتعهدی و حضور امام(ع) در خراسان به همراه عوامل تأثیرگذار دیگر مانند ظهور و بروز ادیان و فرقه‌های انحرافی، تقسیم خلافت عباسی و خیزش علویان باعث شده بود در این دوره سؤا‌ل‌ها و پرسش های جدی...

حکم‌ناپذیری مرتبة ذات الهی و دستگاه منطقی ـ معرفت‌شناختی ارسطویی

مرتبة ذات الهی پیچیده‌ترین اعتبارات عرفانی است؛ مرتبة اطلاق مقسمی که حتی حمل واژه‌های مقام، مرتبه، اعتبار عرفانی، و اطلاق بر آن محل تردید است. دربارة وجود لابشرط مقسمی دو اختلاف وجود دارد؛ یکی اختلاف میان فلاسفه و عرفا و دیگر اختلاف میان خود عرفا. اختلاف میان فلاسفه و عرفا در این است که این مرتبه صرفاً از معقولات ثانیة فلسفی است و مابه‌ازای خارجی ندارد، چنان‌که فلاسفه معتقدند یا حقیقه الحقایق اس...

مواضع تربیتی و نکات اصلاحی در ادب ابن مقفع

یکی از رویکردهای مهم در ادبیات، رویکرد تربیتی است. در عرصه­ی ادبیات، بزرگانی وجود دارند که آثارشان رنگ اخلاقی و تربیتی به خود گرفته است. ابن مقفع از جمله ادیبانی است که در آثار خویش، رفتار انسان را در زمینه­های گوناگون مورد توجه قرار داده و به مسائل تربیتی عنایت ویژه­ای داشته است. اگرچه پژوهشگران بسیاری با هدف کشف جنبه­های زبانی و بلاغی، آثار وی را مورد بررسی قرار داده­اند؛ ولی به جنبه تربیتی ا...

نوآوری های منطقی ابن سینا و تأثیر آن در منطق ارسطویی

علل اربعه از دیدگاه ابن باجه: رفع دوگانگی موجود در تمایز ماده و صورت ارسطویی

ابن باجه در موضوع علل چهارگانه از فلسفۀ طبیعی ارسطو تبعیت کرده است اما در نوع تببین خود از این علل از «منطق» و «نظریۀ شوق طبیعی» بهره برده است. او علل چهارگانه را در قالب «جنس و فصل» تعریف می‌کند و همۀ این علل را «محمولات ذاتی» به حساب آورده است. ابن باجه در تبیین علل چهارگانه بر اساس چهار شوق طبیعی، به شوق پنجمی با عنوان «وجود خارجی» و «وجود ذهنی» اشاره می‌کند که حاکی از یک وجود خارجی در جسم و...