رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر ضلع جنوبشرقی ایرانِ بزرگ و عملکرد حکومت قاجار
نویسندگان
چکیده مقاله:
ازجمله نتایج رقابت ژئوپلیتیکی"بازی بزرگ"، تجزیهی سرزمینهای تاریخی ایرانِ بزرگ و تحدید مرزهای ایران جدید در جناح شرقی و جنوبشرقی بود. این وقایع در دورهی ژئوپلیتیک استعماری و همزمان با دورهی حکومت قاجاری بهوقوع پیوست. موقعیّت حاشیه‌ای جنوبشرق، همجواری آن با هندوستان، محدودیتهای جغرافیای طبیعی و تمایزات جغرافیای انسانی آن بههمراه پیشزمینههای تاریخی و حکمرانی حکومتهای محلّی مدّعی و نیمهمستقل، این بستر جغرافیایی را مستعدّ تأثیرپذیری از رقابتهای ژئوپلیتیکی کرد. هنگامی‌که در یک ظرف فضایی زیرملّی زمینه‌ها برای تأثیرپذیری از رقابتهای ژئوپلیتیکی و بازیگران فراملّی فراهم است، این وظیفه حکومت است که با عملکرد صحیح خود در قبال ظرف فضایی و بازیگران جهانی، منطقهای و محلّی، رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آن را مدیریت کند. در جریان رقابتهای ژئوپلیتیکی قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم این نقش برعهدهی حکومت قاجاری گذاشته شده بود. این پژوهش با رویکردی تاریخی ضمن کنکاش رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر جنوبشرق ایرانِ بزرگ و زمینه‌ها و بستر جغرافیایی ـ تاریخی این ظرف، به ارزیابی عملکرد حکومت قاجاری در قبال جنوبشرق و رقابتهای تأثیرگذار بر آن پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان داد که علاوهبر بسترهای جغرافیایی و تاریخی جنوبشرق، ضعفهای ساختاری، شناختی و عملکردی حکومت قاجار عامل زمینه‌ساز دیگری برای تأثیرپذیری جنوبشرق ایران بزرگ از رقابتهای ژئوپلیتیکی و درنتیجه تجزیهی سرزمینهای تاریخی ایران و شکل‌گیری مرزهای شرقی و جنوبشرقی ایران جدید شد.
منابع مشابه
تسری رقابتهای ژئوپلیتیکی به تضادهای هویتی در خاورمیانه
چکیده تحولات اجتماعی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس، آسیای جنوب غربی، شرق مدیترانه و شمال آفریقا به‌عنوان اصلی‌ترین نشانه دگرگونی در ساختار اجتماعی، سیاسی و راهبردی کشورها تلقی می‌شود. این منطقه به‌عنوان «منطقه کمربند شکننده» در اندیشه "سائول کوهن" شناخته می‌شود. دگرگونی‌های اجتماعی در این حوزه جغرافیایی نه‌تنها منجر به تصاعد بحران و جابه‌جایی قدرت شده، بلکه زمینه‌های لازم برای تبدیل رقابت سیاسی به...
متن کاملبررسی مسائل ژئوپلیتیکی تأثیرگذار افغانستان بر امنیت ایران؛ مطالعه موردی ترانزیت مواد مخدر و ناامنی مرزی
ژئوپلیتیک ایران پیوند ناگسستنیای با همسایگان دارد و میتوان گفت که بسیاری از مسائل و چالشهای ژئوپلیتیکی ایران ریشه در کشورهای پیرامونی دارند. هدف این مقاله بررسی مسائل ژئوپلیتیکی تأثیرگذار افغانستان به ویژه ترانزیت مواد مخدر و ناامنی مرزی بر امنیت ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که ژئوپلیتیک افغانستان در حوزه مواد مخدر و ناامنی مرزی چگونه امنیت ایران را متأثر ساخته است؟ نتایج این مقاله نشا...
متن کاملتحلیل مؤلفه‌های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر همگرایی شیعیان در منطقه خاورمیانه
هدف: هدف از انجام این تحقیق تبیین این مسئله است که چگونه موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقتصادی شیعیان می‌تواند بر همگرایی آنان در منطقه خاورمیانه تأثیرگذار باشد. به‌این‌ترتیب بر تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر همگرایی شیعیان در منطقه خاورمیانه متمرکز است.روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی، تحلیلی است و داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای و بررسی‌های ...
متن کاملمنابع مشروعیت حکومت آقامحمدخان قاجار
در تاریخ ایران علی‌رغم آن که اغلب نیروی نظامی طرف پیروز و دارای حق حکومت را مشخص می کرد، اما هر حکومتی تلاش داشت، قدرت عریان و نظامی را به اقتدار مورد پذیرش افراد جامعه تبدیل کند. حکومت آقامحمدخان قاجار اگرچه در نگاه اول صبغۀ نظامی و خشنی دارد، اما او و درباریانش تلاش داشتند تا با بهره‌گیری از سنن رایج در سپهر سیاسی ایران، به حکومت او مشروعیت ببخشند. مسألۀ اساسی این پژوهش که با روش توصیفی- تحلی...
متن کاملمقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure
کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 44(80، تابستان 1391) شماره 80 تابستان 1391
صفحات 21- 40
تاریخ انتشار 2012-06-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023