روند اسلام گرایی در ترکیه و آینده اسلام سیاسی

مقاله حاضر با هدف آینده پژوهی اسلام سیاسی در کشور ترکیه به روش کیفی و مصاحبه با خبرگان انجام شده است. تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق نشان می­دهد پیشران‌های اسلام سیاسی در ترکیه شامل 12 مورد به ترتیب: تضاد طبقاتی و زوال اقتصادی؛ بحران مشروعیت دولت؛ بحران فرهنگ و مدرنیزاسیون؛ ساختار مذهبی، قومی و رشد اسلام‌خواهی در جامعه؛ رشد و توسعه‌ جامعه‌ مدنی؛ بسط و تعمیق سکولاریسم در جامعه؛ متغیرهای بین­المللی؛ تأثیر انقلاب اسلامی ایران؛ تحولات اجتماعی عوامل کلان و ساختاری؛ اوزالیسم و تضعیف کمالیسم افراطی؛ تحول­های سیاسی و تغییر موازنه قوا؛ ظهور حزب عدالت و توسعه و پیشبرد دموکراسی هستند. نتایج پژوهش با توجه به مصاحبه کیفی و طیف پاسخ خبرگان، نشان می­دهد که آینده اسلام سیاسی در ترکیه با توجه به وجود پیشران‌های گروه­های اسلام­گرا با قوت بیشتری در حاشیه چالش‌های قومی، لائیسم با شرایط ثبات قومی شکل خواهد گرفت. فرضیه پژوهش در سطح 95% اطمینان برابر (5% خطا) حد بالا مثبت و حد پایین منفی می‌باشد و میزان خطای مشاهده شده برابر (0.070) می‌باشد که بیشتر از مقدار 0.05 است. بنابراین فرضیه پژوهش، پذیرفته و تایید می‌شود.