رویکرد هجویری به حلاج با تأمل در کشف المحجوب
نویسندگان
چکیده مقاله:
هجویری در کشف‌المحجوب بزرگزادهای دینورز، پشمینهپوشی بی‌خرقه و صوفی آزاد از رسوم است. داوریهای او دربارة مشایخ گذشته و هم‌روزگارش با تأمل و شناخت همراه است. یکی از این مشایخ، حسین بن منصور حلاج است که به گواهی تاریخ، وابستگان دستگاه خلافت عباسی مخالف او بوده‌اند. پیروان حلاج در طول تاریخ از مجازات ایمن نبود‌ه‌اند. بزرگان تصوف نیز به مقتضای زمان، پوشیده و به اشاره در باب او سخن گفته‌اند. برخی متصوفه مثل سراج طوسی و قشیری با ذکر سخنان حلاج به دنبال راهی برای جلوگیری از حذف کامل او از فهرست مشایخ اهل تصوف بوده‌اند. عملکرد هجویری تا اندازهای ظریفتر و رندانهتر است؛ زیرا با ذکر احوال او در باب «فی ذکر ائمتهم من اتباع التابعین»، به‌مناسبت و احتیاط، دین و اعتقاد او را تأیید میکند؛ هجویری حتی ذکر‌نکردن نام حلاج را در کتاب خلاف رسم امانتداری می‌داند. این پژوهش تأملی در تحلیل نگاه هجویری به حسین بن منصور‌حلاج بر پایة اشارات او در کشف‌المحجوب است. با بررسی و تحلیل شواهد، ساختار پژوهش در نه بخش تنظیم شد: سابقة آشنایی هجویری با حلاج، رویکرد هجویری به آرای موافقان و مخالفان حلاج، ارتباط حلاج با مشایخ عصر خود و دلیل رانده‌شدن حلاج، انگیزة طرح حلاجی دیگر، حلاج و ملامتیه، رد احتمال اعتقاد حلاج به حلول، رد اتهام ساحری و اثبات کرامت حلاج و ناپذیرفتنی های حلاج.
منابع مشابه
نقد رویکرد هجویری به حلاج با تأملی در کشف المحجوب
هجویری در کشف المحجوب بزرگزادهای دینورز، پشمینهپوشی بی خرقه و صوفی آزاد از رسوم است. داوریهای او درباره مشایخ گذشته و هم روزگارش با تأمل و شناخت همراه است. یکی از این مشایخ، حسین بن منصور حلاج است که به گواهی تاریخ، وابستگان دستگاه خلافت عباسی مخالف او بوده اند. پیروان حلاج در طول تاریخ از مجازات ایمن نبود ه اند. بزرگان تصوف نیز به مقتضای زمان، پوشیده و به اشاره در باب او سخن گفته اند. بر...
متن کاملکشف المحجوب و هجویری
The first part of this paper is the translation of Nicholson's introduction to Kashf Al- Mahjub. This includes Hojviri's biography and his lost works. Then it discusses Hojviri's great work, "Kashf-Al-Mahjub" in detail, referring to his references such as Al-Lom of Sarräj and Risale-i Qosheyriyyih and to some of his manuscripts as well. About the Exceptional part fourteen of the book, Nicholson...
متن کاملبررسی« ولایت» در کشف المحجوب هجویری
پس از توحید حضرت حق، مهم‌ترین مسأله تصوف اسلامی، مسأله «ولایت» است. هجویری عارف نامدار قرن پنجم، درباره اهمیت ولایت می‌گوید: « بدان که قاعده و اساس طریقت ومعرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است».( هجویری، 1389: 317).. هجویری در کتاب کشف المحجوب به گونه‌ای همه جانبه و مستوفی، به موضوعاتی از جمله «ولایت» می پردازد. وی ابتدا «ولی» و «ولایت» را در لغت واصطلاح بررسی نموده سپس با استشهاد به سخنان دیگر ع...
متن کاملفرقههای صوفیه تا روزگار کشف المحجوب هجویری
The first book among early mystical fexts to discuss mystical sects is Hojviri's kashf Al-Mahjub. This work was created in the fifth century (A.H). Hojviri (b. Circa 470) classifies sufis into twelve sects in one part of his work and explains their basic belliefs. The question raised by some readers of this text is whether these sect existed at all at that time. The present paper attempts to ex...
متن کاملبررسی« ولایت» در کشف المحجوب هجویری
پس از توحید حضرت حق، مهم ترین مسأله تصوف اسلامی، مسأله «ولایت» است. هجویری عارف نامدار قرن پنجم، درباره اهمیت ولایت می گوید: « بدان که قاعده و اساس طریقت ومعرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است».( هجویری، 1389: 317).. هجویری در کتاب کشف المحجوب به گونه ای همه جانبه و مستوفی، به موضوعاتی از جمله «ولایت» می پردازد. وی ابتدا «ولی» و «ولایت» را در لغت واصطلاح بررسی نموده سپس با استشهاد به سخنان دیگر عر...
متن کاملبررسی تأویل اقوال مشایخ در کشف المحجوب هجویری
کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسائل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری‌ترین مسائل مطرح در پی‌بردن به نظرگاه‌ها و ترسیم جهان‌نگری و حتّی روان‌شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تأویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوة تفسیر هستی و پدیده‌های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکار...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 2
صفحات 121- 134
تاریخ انتشار 2016-12-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023